**به پتانسیل های معدنی کشور ایران اشاره بفرمایید؟
هم اکنون ایران از نظر ذخایر معدنی رتبه نخست خاورمیانه را دارا است و می توان گفت با جمعیتی حدود یک درصد جمعت جهان دارای هفت درصد ذخایر معدنی کشف شده در دنیا است. 68 نوع ماده معدنی غیر نفتی و حدود 57 میلیارد تن ذخایر بالقوه معدنی باعث شده است که کشور ایران در میان 15 کشور برتر از لحاظ ذخایر معدنی جای گیرد. ارزش ذخایر معدنی در کشور بیش از 770 میلیار دلار تخمین زده شده که بیش از 30 درصد ارزش اسمی بورس متعلق به معدن است.

**آیا می توان گفت خانه معدن در راستای استفاده بهینه از این ظرفیت ایجاد شده است؟ از تاریخچه تاسیس خانه معدن نیز می فرمایید؟
خانه معدن ایران به منظور مدیریت امور حرفه ایی و تخصصی معادن و تجارت بین المللی مواد معدنی کشور در سال 1381 تاسیس شد و در سال 1392 نیز پس از برگزاری انتخابات هیات مدیره خانه معدن کرمانشاه نیز به عنوان شعبه ای در کرمانشاه فعالیت خود را آغاز کرد.
مهــم ترین اهداف خانه معدن و وظایف آن عــبارتند از: ارتقا سطح علمی و فن آوری با تحقیق و توسعه مستـــمر جهت استخراج بهینه و فرآوری مواد معدنی، افزایش بهره وری نیروی انســانی و ســرمایه در معــــادن و کارخانجـــات فرآوری مواد معدنی، بازاریابی و ایجــاد زمیــــنه های لازم جهت حضور در بازارهای جهانی، برگزاری گرد همایی های علمی و تخصصی و حمایت از معدنکاران و حقوق و منافع اعضا.

**وضعیت کرمانشاه از نظر تنوع و میزان ذخایر مواد معدنی چگونه است؟
کرمانشاه با داشتن 17 نوع ماده معدنی و 250 فقره پروانه بهره برداری و همچنین 1.7 میلیارد تن ذخریه قطعی مواد معدنی، جز استان های متوسط کشور به لحاظ تنوع مواد معدنی است.
معادن قیر طبیعی، سنگ تزییینی، فلدسپات، منگنز، آهن، مس ، سیلیس، خاک صنعتی، سنگ گچ، دولیمیت و ... از مهمترین معادن کرمانشاه هستند. لازم به ذکر است کرمانشاه دارای رتبه نخست استخراج قیرطبیعی در کشور است.
75 درصد ذخایر قیر طبیعی کشور در کرمانشاه قرار دارد و ذخیره اسمی قیر طبیعی حدود یک و نیم میلیون تن برآورد شده است و این ظرفیت قابلیت افزایش تا چند برابر را داراست. تعداد واحدهای معدنی بهره برداری قیر طبیعی در کرمانشاه 32 واحد می باشد.

**آیا برنامه ايي برای استفاده بهینه از قیر طبیعی و فرآوری این ماده در دست هست؟
با توجه به برنامه های آتی، این مجموعه به دنبال تولید محصول نهایی از این ماده با ارزش هستیم چرا که در این صورت ارزش افزوده ایی حدود 500 درصد در تولید محصولات را خواهیم داشت.

**استفاده بهینه از ظرفیت های بخش معدن چه تاثیری درتوسعه اقتصادی منطقه و کشور دارد؟
این کار باعث می شود علاوه بر افزایش تولید در استان زمینه اشتغال نیز فراهم شود.حل بحران بیکاری در مناطق محروم کشور یکی از مزیت های بخش معدن است و توسعه و به کار گیری معادن می تواند کمک موثری در حل مشکل بیکاری نموده و نیروی کار مناطق محروم را به کار گیرد. منابع معدنی و در کنار آن به کار گیری نیروی تحصیل کرده بیکار منطقه، باعث ایجاد اشتغال پایدار شده و عامل توسعه استان و یکی از محورهای اقتصاد مقاومتی است و تحقق این امر گامی به سوی استقلال اقتصاد کشور است. این بخش هم اکنون برای حدود دو هزار و 700 نفر به طور مستقیم در معادن استان اشتغال ایجاد کرده است.
معادن علاوه بر فراهم سازی فرصت های شغلی برای شهروندان، باعث تشویق سرمایه گذاری در استان می شود و با توجه به اینکه بسیاری از معادن استان در مناطق دور افتاده و محروم قرار دارند، توسعه سرمایه گذاری بخش معدن می تواند نقش مهمی در تحقق توسعه متوازن و عادلانه داشته باشد. هر یک از مواد معدنی موجود در استان به منزله سرمایه ای عظیم است که می تواند با استخراج و بهره بردای بهینه و همچنین توسعه صنایع و صادرات محصول، ارزآوری قابل توجهی به همراه داشته باشد. توانایی بخش معدن در ایجاد اشتغال، رونق و آبادانی در مناطق محروم مزیت بسیار مهمی است که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت.

**به مشکلات پیش روی بخش معدن اشاره کنید، چرا با وجود این همه ظرفیت به جایگاه واقعی خود در بخش معدن نرسیده ایم؟
استان کرمانشاه در مقام مقایسه با سایر استان های کشور به لحاظ ذخایر مواد معدنی یکی از غنی ترین استان ها می باشد، اما در حال حاضر تناسب شایسته ای بین حجم سرمایه گذاری و میزان ذخایر معدنی چه در سطح کشور و چه در سطح استان وجود ندارد و بخش معادن به دلیل سطح پایین فناوری با رشد منفی کیفیت تولید و بهره وری سرمایه مواجه است.
حدود 40 درصدد از معادن کل کشور به صورت سنتی مورد بهره برداری قرار گرفته اند، استخراج و اکتشاف غیر اصولی به دلیل کمبود فناوری و امکانات به ویژه در حوزه تامین و تدارک ماشین آلات سنگین معدنی و همچنی نبود دانش کافی، باعث پایین آمدن هرچه بیشتر سطح بهره وری شده است.
مستهلک شدن تجهیزات و ماشین آلات معدنی و نبود نیروی کار ماهر از مهمترین مشکلات پیش روی معدن کاران است.
فقر مطالعات و تحقیقات میدانی و عملیاتی در حوزه های مختلف معادن و صنایع معدنی در استان یک مشکل اساسی است و بخش معدن در حال حاضر برای برون رفت از رکود نیازمند حجم عظیمی از فعالیت های مطالعاتی و تحقیقاتی است. همچنین در خصوص ایجاد دانش فنی در بخش فرآوری مواد معدنی نیز باید گام های اساسی برداشته شود.

**برخی معتقند هم اکنون بخش معدن ما در رکود به سر می برد، آیا تایید می کنید و به نظر شما دلیل این شرایط چه چیزی است؟
عدم گشایش LC، کمبود جدی نقدینگی، آماده نبودن زیرساخت ها، فضای کسب و کار بازدارنده، عدم وجود شفافیت مناسبات میان دولت و بخش خصوصی و ثبات قوانین و مقررات در این بخش و در نتیجه نبود فضای مناسب برای سرمایه گذاری خارجی که نتیجه آن عدم تمایل سرمایه گذاران به به بخش فرآوری است، باعث رکود بسیار و حتی رشد منفی در بخش معدن در چند سال اخیر شده است. خوشبختانه با توجه به آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت از اسفند ماه سال گذشته این بخش از رشد منفی خارج شده و در حال خروج از رکود است.

**یکی دیگر از مشکلاتی که همواره مطرح می شود خام فروشی مواد معدنی است، به نظر شما چرا مواد معدنی ما خام فروشی می شوند؟
وجود مواد اولیه مهمترین عامل برای ایجاد بسیاری از صنایع می باشد. بر این اساس در اختیار داشتن مواد اولیه به یک صنعت، مزیت های نسبی متعددی می بخشد.
در شرایط فعلی اقتصاد ایران و تحریم های گسترده ای اقتصادی یکی از مهمترین راه کارها برای گذر از این بحران تکیه بر منابع معدنی و پتانسیل های بالقوه در داخل کشور است در چنین شرایطی باید بکوشیم تا با تولید محصول فراوری شده از مزیت های موجود در این بخش استفاده حداکثری را ببریم. کاهش فروش محصول واسطه در حوزه صنایع معدنی نیز جز با تکمیل زنجیره تولید امکان پذیر نخواهد بود و توسعه و تکمیل این زنجیره می تواند تا حد زیادی صادرات مواد خام را کاهش دهد.
عرضه محصول نهایی به جای خام فروشی در حوزه معدن باید مورد تاکید بیشتری قرار گیرد، اگر رویکرد بدین گونه باشد که باعث کاهش فروش مواد اولیه و افزایش تولید محصول فراوری شده در ایران را موجب شود، ارزش افزوده این بخش می تواند در اقتصاد استان قابل توجه بوده و از سوی دیگر توسعه اشتغال در بخش های پایین دستی را به همراه داشته باشد. ولی از آنجاییکه مشکلات عدیده ای پیش روی معدن کاران قرار دارد تا کنون نتوانسته ایم در این زمینه پیشرفت معنا داری داشته باشیم.
عدم دسترسی به بازار محصول نهایی و دشواری ارتباط با شرکت های برتر در امر فرآوری مواد خام در سطح جهان و همچنین تکنولوژی و دانش فنی در داخل کشور موجب می شود که تامین ماشین آلات فرآوری و خرید دانش فرآوری ماده خام با مشکل مواجه شود.
بخش فرآوری در کنار اشتغالزایی می تواند ارزاوری خوبی برای کشور داشته باشد و امیدواریم با حمایت دولت زمینه رشد و توسعه بخش معدن در کشور بیش از گذشته فراهم شود.

**فکر می کنید راه کارهای استفاده بهتر از پتانسیل های معدنی چیست؟
با عنایت به اینکه در سند چشم انداز توسعه ای و برنامه چهارم و پنجم توسعه تاکید فراوانی بر صادرات غیر نفتی شده است و با توجه به تاکید مقام معظم رهبری بر اقتصاد مقاومتی و تقویت مزیت های داخلی می توان با تاکید بر منابع معدنی و ایجاد مزیت ها در این بخش تحریم های غرب را به فرصت تبدیل کرد، در اختیار داشتن ماده اولیه به عنوان یک عامل کلیدی در صنعت می تواند مزیت های بی شماری برای کشور به همراه داشته باشد.
در شرایط فعلی اقتصاد کشور، معدن دارای اهمیت مضاعفی است و در این راستا دولت می بایست نگاه موثری به این بخش داشته باشد و فضای کسب و کار مناسبی را برای سرمایه گذاری در این بخش فراهم کند، چرا که بخش معدن با توان بالایی که در جذب سرمایه های داخلی و خارجی دارد می تواند به اشتغال و افزایش تولید ناخالص داخلی کمک کند و کاهش وابستگی به درامدهای نفتی را در پی داشته باشد.
بنا براین باید برای خروج از رکود در بخش معدن برنامه ریزی درست و منطقی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در بخش کلان وسطح استان صورت پذیرد.

**با توجه به سخنان اخیر رئیس جمهور که گفتند اولین قدم برای خروج از رکود، رشد تولید در بخش صنایع است، از پتانسیل های معدنی در این بخش چگونه می توان استفاده کرد؟
اعتقاد دولت جدید بر این است که اولین قدم برای شکستن رکود، باید با رشد تولید در برخی از صنایع همراه باشد. وابستگی صنایع گوناگون به بخش معدن نشان می دهد برای رشد و توسعه پایدار بخش صنعت، باید در درجه نخست به بخش معدن توجه شود و با سرمایه گذاری کافی در این حوزه زیرساخــت های لازم برای توسعه صنایع گوناگون فراهم گردد.
در نظر من بهترین راه برای بهبود شرایط فعلی فراهم ساختن فضای مناسب برای جذب سرمایه گذاری خارجی با مشارکت سرمایه گذاران داخلي است.
ایجاد تشکل های صادراتی، بهره گیری از روش های نوین در حوزه اکتشاف و فرآوری، ایجاد و تکمیل زنجیره تولید، عدم صدور پروانه های اکتشاف به افراد غیر متخصص و فاقد شرایط و جلوگیری از خام فروشی با تاکید بر تولید محصول نهایی که یکی از مشکلات عمده بخش معدن هم در سطح استان و هم در سطح کشور است از جمله راهکارهای استفاده بیشتر از پتانسیل های معدنی است.