قرار بود بازار ارز با تشکیل بورس ارز ساماندهی شود، قرار بود متولی این بورس خود بانک مرکزی باشد و سازمان بورس فقط در راه‌اندازی این بازار کمک کند، قرار بود صادر‌کنندگان و وارد‌کنندگان در بورس ارز حضور یابند و نرخ ارز براساس عرضه و تقاضا مشخص شود، قرار بود با راه‌اندازی بورس ارز دست دلالان از این بازار کوتاه شود و قرار بود گواهی ارزی به‌جای خود ارز در این بورس معامله شود، اما دیروز به یکباره قرار شد راه‌اندازی بورس ارز منتفی شود!
داستان بورس ارز از سال گذشته شروع شد؛ از همان روزهایی که در بازار ارز قیمت‌ها با سرعت به پیش می‌رفت و رکورد می‌زد. دلار که به قیمت دو‌هزار تومان مفتخر شد، بورس تهران به صرافت افتاد بعد از شراکت در بازار تامین مالی، در بازار ارز هم در کنار بانک مرکزی قرار بگیرد اما بانک مرکزی به خلاف اولین شراکت، این بار شریک نمی‌خواست.
به همین علت هم طرح راه‌اندازی بورس ارز پشت چراغ قرمز بانک مرکزی ماند و بعد، از گردونه خارج شد و به بایگانی رفت. بانک مرکزی نیز ظرف چند ماه چندین و چند تصمیم و سیاست اتخاذ کرد تا قیمت ارز را بر سرعقل بیاورد اما همه این راه‌ها دست آخر به در بسته خورد و رشته‌ها با بازگشت قیمت دلار به اوج دو‌هزار تومانی پنبه شد. به این ترتیب وزیر اقتصاد وارد گود شد و آستین‌ها را بالا زد و پرونده‌های خاک خورده را از بایگانی بیرون کشید که مهم‌ترین این طرح‌ها هم بورس ارز بود. با تصمیم راه‌اندازی بورس ارز، بازار سرمایه بر سر ذوق آمد، معامله‌گران امیدوار شدند و رئیس‌جمهوری هم دستور مستقیم صادر کرد اما با این‌همه در شرایطی که انتظار می‌رفت بانک مرکزی هم واکنشی نشان دهد، متولی بازار رسمی سیاست سکوت در پیش گرفت تا این‌که رئیس بانک مرکزی به دادن چند وعده اکتفا کرد و از برنامه‌ریزی بانک مرکزی برای بورس ارز خبر داد. برنامه‌ریزی‌هایی که خبر از راه‌اندازی بورس ارز بلافاصله بعد از ماه رمضان می‌داد اما حرفه‌ای‌های بازار که به خاطر می‌آوردند بانک مرکزی چندان دل خوشی از این طرح ندارد، پیش‌بینی می‌کردند که سنگ بزرگی بر سر راه بازار جدید سبز خواهد شد.
دست آخر این‌که وقتی همه امیدها برای نجات ریال به بورس ارز گره خورده بود و بلافاصله بعد از این که وزیر اقتصاد در غیاب رئیس کل بانک مرکزی به صورت غیرعلنی در جلسه نمایندگان حضور یافته بود، محمود بهمنی همه را شگفت‌زده کرد و گفت: هنوز در مورد بورس ارز تصمیم نهایی گرفته نشده است، اما هفته که به آخر رسید، رئیس کل تغییر عقیده داد و اعلام کرد، تکلیف نرخ ارز در بورس ارز مشخص می‌شود؛ در نهایت هم ناگهان ورق برگشت و دیروز رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران گفت: راه‌اندازی بورس ارز فعلا از دستور کار خارج شده است. خبری که نه‌تنها اهالی بازار سرمایه بلکه مردم عامه را نیز شوکه کرد، چون در هفته‌های اخیر آنقدر از بورس ارز گفته شد و حتی مسوولان عالی رتبه نیز از تاسیس هر چه سریع‌تر این بورس خبر دادند که دیگر همه از راه‌اندازی بورسی برای سر و سامان دادن به بازار ارز مطمئن بودند. به هر حال دیروز خبر منتفی شدن راه‌اندازی بورس ارز همه را غافلگیر کرد و نکته جالب این که مسوولان بورسی از این موضوع ابراز بی‌اطلاعی کردند و مشخص نیست چرا ظرف چند روز تمام حرف‌ها برعکس شد.
افزایش درآمد‌های ارزی
دیروز رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران در گفت‌وگو با یکی از سایت‌های خبری اعلام کرد که موضوع بورس ارز به شکل قبل در دستورکار نیست و طرح‌های مکملی در دولت مطرح شده که با توجه به افزایش درآمد‌های ارزی نفتی در شهریور نسبت به مرداد، امیدواریم این طرح‌ها نهایی شود.
نهاوندیان افزود: اجرای بورس ارز مرحله‌بندی شده و در مرحله مدیریت، بانک مرکزی اقدامات بیشتری انجام می‌دهد و به عرضه بیشتر ارز در بازار آزاد می‌پردازد.
همین خبر کوتاه کافی بود تا موجی از مصاحبه‌های مختلف با مسوولان بورسی و بانکی روی خروجی سایت‌ها قرار بگیرد که جالب‌ترین نکته بی‌اطلاعی مدیران بورسی از منتفی شدن بورس ارز بود.
تعجب بورسی‌‌ها
مدیر اداره امور بورس‌های سازمان بورس به‌عنوان کسی که همیشه در مورد جزئیات بورس ارز اطلاع داشت و هماهنگی‌های لازم
در این خصوص نیز توسط او انجام می‌شد، دیروز با ابزار بی‌اطلاعی از منتفی شدن راه‌اندازی بورس ارز گفت: رسما اطلاعی از این دستور نداریم. محمودرضا خواجه‌نصیر با بیان این‌که مسوول مدیریت بازار ارز به عهده بانک مرکزی است، گفت: سازمان بورس به‌طور رسمی آمادگی زیرساختی خود را برای اجرای بورس ارز به بانک مرکزی اعلام کرده است و هر زمان که بانک مرکزی صلاح بداند، می‌تواند نسبت به راه‌اندازی این بورس اقدام کند. وی تاکید کرد: سازمان بورس به نوبه خود آمادگی خود را برای آغاز معامله ارز در بورس اعلام کرده و در این مدت زیرساخت‌های نرم‌افزاری را فراهم کرده است. مدیر اداره بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس با بیان این‌که جلسات کارشناسی کمیته راه‌اندازی بورس ارز متوقف نشده است، در‌خصوص اظهارات رئیس اتاق بازرگانی گفت: بهتر است تصمیمات بورس ارز با محوریت بانک مرکزی اعلام شود.
زور مخالفان چربید
اما در همین رابطه رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در‌خصوص تصمیم مشترک دولت و مجلس برای اصلاح بازار ارز گفت: حدود یک ماه قبل یعنی اواخر ماه رمضان جلسه مشترکی با دولت داشتیم که در این جلسه بر سر راه‌اندازی بورس ارز تفاهم شد اما این مساله ابلاغ نشد.
غلامرضا مصباحی مقدم ادامه داد: دوباره خواسته شد تا راهکار دیگری دنبال شود؛ بنابراین روز چهارشنبه هفته گذشته جلسه‌ای چهار ساعته با حضور تعدادی از نمایندگان مجلس و وزیران دولت از جمله وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی تشکیل شد. در این جلسه راهکار دیگری برای حل مشکلات ارائه شد و بر سر آن تفاهم و توافق صورت گرفت.
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: راهکار مورد توافق این بود که عرضه ارز از طریق بانک مرکزی صورت بگیرد و ارزهایی که به نحوی دولتی است اما متعلق به بانک مرکزی نیست نیز عرضه شود.
مصباحی‌مقدم خاطرنشان کرد: مقرر شد زمینه برای جذب ارز بخش خصوصی به قیمت روز منهای دو درصد فراهم شود و جهت‌گیری آن هم کاهش قیمت ارز باشد.
وی ادامه داد: این موضوع مورد توافق قرار گرفت و همه حاضران در جلسه امضا کردند و قرار شد که پنجشنبه به رئیس‌جمهوری داده شود، اما یک روز به رئیس بانک مرکزی وقت داده و قرار شد تا رئیس کل، جمعه این توافقنامه را به رئیس‌جمهوری ارائه کند. به این ترتیب قرار شد تا تصمیم گرفته و ابلاغ شود که هنوز هم خبری نیست و رئیس‌جمهوری تصمیمی در این‌باره نگرفته است.
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به این پرسش که آیا مخالفت‌هایی که در‌خصوص راه‌اندازی بورس ارز بود، باعث بی‌توجهی به این بورس شده است؟ گفت: بله، به‌‌دلیل همین مخالفت‌ها بوده که رئیس‌جمهوری نسخه اول یعنی همان راه‌اندازی بورس ارز را متوقف کرد.