با فعالیت مرکز مبادلات ارزی چهارراه استانبول به آرامش رسید و تب و تاب بازار سکه فروکش کرد

بازار ارز ایران در ماه‌های گذشته چند بار با شوک‌های قیمتی غافلگیر شد و مشتریان و همه بازارهای وابسته را غافلگیر کرد اما در ادامه با راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی و ساماندهی نیاز واقعی تولید قیمت‌ها بر سرعقل آمدند و نه تنها روند رو به رشد متوقف شد بلکه عقب نشینی به سوی نرخ‌های معقول تر کلید خورد به نحوی که این روزها فاصله قیمت بازار آزاد و مرکز مبادلات ارزی به کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین حد خود رسیده است. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند پس از دوموجی که قیمت‌ها را به عقب راندند موج سوم ارزانی سقوط قیمت‌ها هم در راه است و در نتیجه به زودی دو نرخ آزاد و مرجع به همسایگی همدیگر خواهند رسید.

به عبار دیگر در اولین موج، قیمت دلار را از سه هزار و ۷۰۰ به سه هزار و ۲۰۰ تومان رسید و در مرحله بعد این قیمت‌ها تا دو هزار و ۸۵۰ تومان هم عقب نشینی کرد، در حال حاضر هم انتظار می‌رود با از راه رسیدن موج سوم‌، ارزش ارز به کمتر از این حد هم نزول کند.همزمان با این افت در بازار ارز به احتمال فراوان در بازار همسایه هم کاهش قیمت‌ها وارد مرحله جدید خواهد شد. بازار طلا و سکه بعد از روزهای طلایی اواخر تابستان و اوایل پاییز، مدتی است که از نفس افتاده و زیر سایه عقب‌نشینی دلار، هر روز به‌طور معمول بخشی از ارزش خود را از دست می‌دهد. این رخوت را می‌توان از بازار کم‌تردد طلا هم متوجه شد. جالب این‌که براساس گفته اهالی این بازار اغلب کسانی که سراغی از قیمت‌ها می‌گیرند، بیشتر کنجکاو هستند تا خریدار.

در بازار کم‌رمق سکه، کمتر کسی ریسک خرید و فروش را می‌پذیرد و دیگر خبری از تکاپو و تلاش برای پربارتر کردن اندوخته طلایی در خانه‌ها نیست، هر چند که کسی هم رضایت به فروش همین ذخیره‌ها نمی‌دهد. این بدان معناست که انتظار رشد دوباره قیمت‌ها خنثی نشده و پیش‌بینی‌ها همچنان از رشد دوباره نرخ‌ها خبر می‌دهد.
محمد کشتی‌آرای، رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر دلایل این رکود را افت قیمت‌های جهانی، ایام محرم و افت قیمت دلار می‌داند. به گفته وی، کاهش قیمت‌های جهانی، کاهش تقاضا به‌دلیل ایام محرم و پایین آمدن قیمت ارز به‌دلیل بحث تک‌نرخی شدن ارز، از عوامل کاهش قیمت‌ سکه و طلا در بازار است.

کشتی‌آرای تاکید کرد: حتی در روزهایی که طلا در بازارهای جهانی قد می‌کشید، در ایران سکه و طلا در مدار ثبات حرکت می‌کرد، به عبارت دیگر پس‌روی دلار، پیش‌روی طلا را خنثی می‌کرد. وی پیش‌بینی آینده دلار و سکه را در این شرایط دشوار می‌داند و معتقد است: نمی‌توان پیش‌بینی درستی از آینده قیمت طلا و سکه داشت، هرچند قیمت‌های جهانی، روال ثابتی دارند. به گفته او، در حال حاضر قیمت‌ها سیر نزولی داشته و داد‌و‌ستد در بازار به شدت کاهش یافته است، با این اوصاف دست‌کم به نظر می‌رسد در صورت تداوم روند فعلی، عده‌ای اقدام به فروش طلا و سکه‌های اندوخته‌شده‌شان کنند. کشتی‌آرای نقش مرکز مبادلات ارزی را در کاهش دلالی و رشد قیمت سکه و طلا چشمگیر توصیف کرد و افزود: کمتر فعال بازاری‌ای وجود دارد که به این نقش موثر معترف و از آن راضی نباشد.

او تاکید کرد: با فعالیت مرکز مبادلات ارزی، نه تنها چهارراه استانبول و بازار ارز به آرامش رسید، بلکه تب و تاب بازار سکه هم فروکش کرد. رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر در‌خصوص تغییر مسیر سرمایه‌گذاری‌های خانگی از سکه به سوی طلای دست دوم و کارکرده گفت: این تغییر سلیقه چندان عمومیت ندارد و قابل توجیه هم نیست، چون اگر‌چه خریدار طلای دست دوم کارمزدی نمی‌پردازد، اما هفت درصد بابت مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می‌کند. او افزود: با این شرایط نمی‌توان به خریدارها توصیه کرد که به جای خرید سکه سرمایه خود را صرف خرید طلای دست دوم کنند. کشتی‌آرای در ادامه از طرح کاهش عیار طلا برای بازگشت رونق به بازار انتقاد و تاکید کرد: هیچ استدلال و منطقی درخصوص کاهش عیار طلا وجود ندارد و به‌طور حتم، یک نفر نمی‌تواند برای کشور و مردم تصمیم‌گیری کند.

وی با بیان این‌که در حال حاضر بیشتر مردم، اتحادیه و مجموعه صنف طلا‌فروشان مخالف کاهش عیار طلا هستند و این امر تبعات بسیار نامطلوبی را در‌پی خواهد داشت، گفت: قبل از اجرای یک طرح، باید تبعات منفی و مثبت آن مورد بررسی قرار گیرد. به گفته او، به نظر می‌رسد تبعات کاهش عیار طلا، بیشتر از مزیت‌هایش باشد. وی درباره دلایل مخالفتش با ایجاد تنوع عیاری در تولید طلا گفت: در حال حاضر بیش از نیمی‌از مردم حتی طلای ۱۸ عیار را قبول ندارند. به‌طور مثال شهرهای جنوبی همه از طلای بیش از ۱۸ عیار استفاده می‌کنند به این ترتیب نمی‌توان مردم را متقاعد کرد که از طلای ۱۴ عیار استفاده کنند. کشتی‌آرای در ادامه، سیاه شدن طلای ۱۴ عیار را یکی از معایب این طرح دانست و افزود: در شهرهای شمالی به‌دلیل رطوبت زیاد برخی از مناطق، طلا با عیار ۱۴ سیاه می‌شود و مردم این مناطق تمایلی به کاهش عیار طلا ندارند. وی تاکید کرد: اکثریت قریب به اتفاق اهالی بازار، مخالف کاهش عیار طلا هستند، به این ترتیب دلیلی برای اجرای این طرح وجود ندارد.

کشتی‌آرای تولید طلا با عیار ۱۴ را برای امر صادرات بلا‌مانع دانست و افزود: اگر قرار است طلا با عیار پایین تولید شود، به‌طور حتم این نوع طلا در کشور مورد اقبال قرار نخواهد گرفت، ولی اگر قرار است طلای ۱۴ عیار صادر شود، منعی برای این امر وجود ندارد. البته طلای ۱۴ عیار در کنار مخالفان، موافقان پروپاقرصی هم دارد. موافقانی که معتقدند با کاهش عیار و ایجاد تنوع، می‌توان خریدارانی را که با توجه به رشد قیمت‌ها از بازار حذف شده‌اند، دوباره وارد گردونه معاملات کرد. عبادالله محمدولی، رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت طلا، جواهر و نقره استان تهران، با همین استدلال و با اشاره به کاهش شدید فروش طلا در بازار طی سال‌جاری معتقد است: تنوع‌بخشی به تولیدات و مصنوعات طلا می‌تواند تا حدودی رونق را به بازار برگرداند. وی با ابراز تاسف از اظهارات مطرح شده در مخالفت با پیشنهاد ایجاد تنوع در عیار طلای تولید داخل تاکید کرد: ما آمادگی داریم که درباره این پیشنهاد، جلسات کارشناسی برگزار کنیم و نقاط ضعف و قوت این پیشنهاد را بررسی کنیم.

او افزود: از ابتدای سال تاکنون واحدهای تولید مصنوعات طلا با کاهش شدید تولید مواجه و مجبور به تعدیل نیرو شده‌اند. محمدولی با اشاره به این‌که ظرفیت‌های داخلی در حوزه تولید مصنوعات طلا نادیده گرفته شده است، گفت: با ایجاد تنوع عیاری در تولید داخلی مصنوعات طلا، می‌توانیم علاوه بر کاهش قیمت طلا در بازار، رونق را نیز به این بازار برگردانیم. وی با بیان این‌که هیچ استدلال منطقی در پشت مخالفت‌های مطرح شده درباره ایجاد تنوع عیاری در تولید طلا وجود ندارد، افزود: به عنوان مثال گفته می‌شود کاهش عیار طلا باعث سیاه شدن آن می‌شود. این در حالی است که بدل‌های موجود در بازار، یک تا دو سال گارانتی دارند و این‌که گفته می‌شود کاهش عیار باعث سیاه شدن طلا می‌شود، اظهارنظری غیرکارشناسی است. او در پاسخ به این سوال که چرا با وجود کاهش شدید فروش طلا در بازار، نرخ آن کاهش نیافته است گفت: قیمت طلا تابع نرخ جهانی بوده و وضعیت ارز در چند ماه اخیر نیز روی بازار طلا تاثیر گذاشته است. این اظهار‌نظرهای متضاد البته در شرایطی صورت می‌گیرد که فریدون بلغاری، مدیرکل نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران اعلام کرده که پیشنهاد تدوین استاندارد طلای ۱۴ عیار در حال کارشناسی است.
به گفته او، طلا با عیار ۱۸، ۲۰ و ۲۴ هر یک علامت استاندارد مخصوص به خود را دارند و در کشورهای دیگر نیز طلا با عیارهای ۱۰، ۱۲ و ۱۴ تولید و عرضه می‌شود.