دنیای اقتصاد: به‌دنبال تصویب طرح تمدید 10ساله قانون تحریم‌های ایران در سنای آمریکا، روزگذشته حسن روحانی رئیس‌جمهوری که برای ارائه و دفاع از لایحه بودجه سال 96 کل کشور به بهارستان رفته بود، با اشاره به تمدید قانون تحریم‌ها علیه ایران (ISA) در سنای آمریکا، از موضع رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران در قبال این مصوبه پرده برداشت. رئیس‌جمهوری همچنین در سخنان روز گذشته خود در مجلس، تمدید قانون ISA را نقض فاحش برجام خواند و اعلام کرد این مصوبه پاسخ قاطعانه دولت جمهوری اسلامی ایران را به دنبال خواهد داشت.
همزمان روز گذشته علی لاریجانی، رئیس مجلس نیز در نطق پیش از دستور خود در جلسه علنی دیروز پارلمان به تمدید قانون تحریم‌ها علیه ایران (ISA) در سنای آمریکا اشاره کرد و گفت: رئیس‌جمهور آمریکا در برجام با شرافت عمل نکرد. او همچنین با تاکید بر اینکه این مصوبه خلاف توافق هسته‌ای است، تاکید کرد که در 8 جا در برجام به نوعی مخالفت با چنین رویکردی را نشان داده است. رئیس قوه مقننه از دولت نیز درخواست کرد متناسب با این قانون اقدامات لازم را صورت بدهد. البته این تنها حسن روحانی رئیس‌جمهوری و علی لاریجانی رئیس مجلس نبودند که روز گذشته به تصویب طرح تمدید 10ساله قانون تحریم‌های ایران در سنای آمریکا واکنش دادند. اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری و حسینعلی امیری معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری نیز در سخنانی نسبت به اقدام تازه آمریکا واکنش نشان داده و آن را نقض برجام توصیف کردند.
به هر ترتیب روز گذشته حسن روحانی رئیس‌جمهوری در سخنان روز گذشته خود در مجلس گفت: گزارش‌های متعدد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موید این واقعیت است که از زمان اجرایی شدن برجام، جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهدات خود عمل کرده و به آنها پایبند بوده، ما اعتقاد داریم که برجام یک سند معتبر بین‌المللی است که به تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد رسیده و اجرای دقیق و صحیح آن می‌تواند دستاوردهای فراوانی را برای همه کشورهای مشارکت‌کننده در آن و حتی کل جامعه بین‌الملل به همراه داشته باشد.
روحانی با تاکید بر اینکه ایران هیچ‌گاه نقض‌کننده برجام نبوده و نخواهد بود و ما به تعهدات خود پایبندیم، اعلام کرد: به‌عنوان رئیس‌جمهور کشور و رئیس شورای عالی امنیت ملی، به صراحت اعلام می‌کنم که نقض برجام را از سوی هیچ‌یک از اعضای 1+5 تحمل نخواهیم کرد و به آن پاسخ مناسب خواهیم داد. رئیس‌جمهوری همچنین با بیان اینکه مصوبه اخیر کنگره آمریکا به اعتقاد ما با برجام مغایرت داشته و ناقض آن است و رئیس‌جمهور آمریکا موظف است با استفاده از اختیارات خود از تایید و به‌ویژه از اجرای آن جلوگیری کند، گفت: صریحا اعلام می‌کنم چنانچه این مصوبه به اجرا گذاشته شود، نقض فاحش برجام بوده. حتی امضای آن توسط رئیس‌جمهوری آمریکا را نیز خلاف تعهدات آمریکا می‌دانیم و با عکس‌العمل مقتضی روبه‌رو خواهد شد، بنابراین در چارچوب مصوبات شورای‌عالی امنیت ملی و قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، در جلسه هفته جاری هیات نظارت بر اجرای برجام، تصمیمات لازم را اتخاذ خواهیم کرد و به اطلاع مردم خواهیم رساند.
رئیس شورای‌عالی امنیت ملی با تاکید بر اینکه برجام توافقی برد – برد برای همه طرف‌ها است و هر کدام از کشورهای طرف توافق که در تقویت اجرای آن فعال‌تر باشند، از اجرای آن بیشتر نفع خواهند برد، تاکید کرد: ما بهره‌گیری از فرصت‌های اقتصادی - بین‌المللی و گسترش تعاملات اقتصادی با سایر کشورها را حق خود می‌دانیم و در این زمینه منتظر اجازه هیچ کشوری نخواهیم بود. روحانی همچنین تاکید کرد: ما در اجرای مطلوب برجام مصمم هستیم اما در مواجهه با هرگونه بدعهدی، تعلل، تاخیر یا نقض در اجرای برجام نیز قاطع عمل خواهیم کرد. در همین ارتباط رئیس مجلس شورای اسلامی در نطق پیش از دستور خود در جلسه علنی دیروز پارلمان به تمدید قانون تحریم‌ها علیه ایران (ISA) در سنای آمریکا اشاره کرد و با بیان اینکه حدود نیمی از اعضای کنگره از حزب دموکرات هستند اما چطور یک نفر از آنها رای نداد، تاکید کرد: «این امر فقط حکایت از آن می‌کند که کل سیستم حکومت آمریکا دموکرات جمهوری‌خواه در تمدید این موضوع توافق کردند و معنای این امر بی‌اعتباری رئیس‌جمهور فعلی است. چطور موقع انجام توافق هسته‌ای اعضای حزب شما در مجلس نمایندگان و سنا موفق شدند جلوی جمهوری‌خواهان را بگیرند، اما در اینجا یک نفر از دموکرات‌ها در سنا شأنی برای تعهد شما قائل نشد. این حادثه نشان می‌دهد رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا در این توافق با شرافت عمل نکرد و گفته اخیر ایشان که بنده محدودیت‌هایی در کنگره دارم از روی صداقت نیست.» رئیس مجلس با تاکید بر اینکه این مصوبه خلاف توافق هسته‌ای است، تاکید کرد که در 8 جا در برجام به نوعی مخالفت با چنین رویکردی را نشان داده است. لاریجانی با اشاره به بند 21 برجام گفت: «در قانون ISA محور تمرکز تحریم‌ها روی نفت و گاز و سرمایه‌گذاری‌های بعدی آن پتروشیمی است که با صراحت در بند 21 برجام؛ ایالات‌متحده باید از این تحریم‌ها خودداری کند.» رئیس مجلس با بیان اینکه اقدام آمریکایی‌ها هیچ توجیهی از نظر تعهد بین‌المللی ندارد و از طرفی پایبندی ایران نیز بر حذف نظر سازمان‌های بین‌المللی مسجل است، به قانون مصوب سال گذشته مجلس درباره اقدام متقابل در صورت نقض برجام اشاره کرد و گفت: «در بند 3 این قانون ما به صراحت بیان کردیم اگر یکی از طرفین به تحریم‌ها روی بیاورد یا تحریم‌های جایگزین مشخص کند، چه اقداماتی را دولت باید انجام دهد.» رئیس قوه مقننه با تاکید بر این نکته که در اینگونه موارد تحریم‌ها ایجاد شده و دولت باید متناسب با این قانون اقدامات لازم را صورت بدهد، از دولت خواست مطابق مصوبه مجلس در قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام به‌خصوص بندهای 3 و 7 آن اقدام متقابل را در ازای گستاخی آمریکا هرچه سریع‌تر به اجرا درآورد و گزارش آن را به مجلس بدهد. لاریجانی همچنین در ادامه این نطق از همه دوستداران انقلاب در قوای مختلف خواست در شرایط فعلی کشور که احتیاج به وفاق بیشتر داریم، تمامی سعی خود را در وحدت و همدلی صرف کنند و از اقداماتی که چالش برای کشور ایجاد می‌کند، بپرهیزند تا وقت مسوولان صرف منافع ملی کشور شود.
لاریجانی همچنین دیروز خواستار ارائه گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره کارشکنی آمریکا شد. او در پاسخ به تذکر علیرضا سلیمی نماینده محلات مبنی بر نقض برجام با تمدید تحریم‌ها از کمیسیون امنیت ملی خواست با پیگیری این موضوع، گزارش خود را به پارلمان ارائه کند.
264 نماینده مجلس خواهان اقدام متقابل
همچنین 264 نماینده مجلس دیروز در بیانیه‌ای خواستار اجرای قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام شدند.
انتقاد جهانگیری از نقض برجام
از سوی دیگر روز گذشته اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری، در نخستین همایش ملی صیانت و گفتمان‌سازی اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر، با بیان اینکه سیاست دولت دور کردن تهدیدات درونی و بیرونی از کشور بوده است، گفت: نقض برجام از سوی آمریکا اقدام علیه گفت‌وگو، تعامل و توافقات بین‌المللی است.
به گزارش «ایرنا» معاون اول رئیس‌جمهوری افزود: برجام حاصل گفت‌وگوهای طولانی و پیچیده جمهوری اسلامی ایران با 6 قدرت بزرگ دنیا است، برجام حاصل گفت‌وگوهای طولانی ایران با سازمان ملل متحد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اتحادیه اروپا است، برجام برنامه مصوب در داخل کشور و در نهادهای مهم رسمی مثل مجلس شورای اسلامی، شورای‌عالی امنیت ملی و هیات وزیران و نهایتا رهبر معظم انقلاب است. جهانگیری اضافه کرد: برجام در سطح بین‌المللی مصوب شورای امنیت سازمان ملل متحد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اتحادیه اروپا است. او با بیان اینکه کارشکنی و نقض عهد آمریکایی‌ها در مقابل برجام فقط مخالفت با ملت ایران و کشور ایران نیست، تصریح کرد: آمریکایی‌ها دشمنی‌شان با ایران سابقه‌ای طولانی دارد و کارنامه سیاهی در عملکرد علیه ملت ایران دارند، اقدام آنها علیه برجام، اقدام علیه گفت‌وگو و تعامل بین‌المللی و اقدام علیه توافقات بین‌المللی است و حتما راه مقابله با چنین اتفاقاتی راه عقلانی و سنجیده است که باید در داخل کشور در سطوح نهادهای رسمی تصمیم‌گیری شود.
جهانگیری افزود: خوشبختانه ما در دستور رهبری بعد از قبول برجام، نهاد نظارتی بر برجام را قبول کردیم که رئیس‌جمهوری رئیس آن است و رئیس مجلس، نماینده رهبری و تعدادی از وزرا در آن عضو هستند. او در ادامه گفت: باید مواظب باشیم گاهی اوقات فضاهای کاذب ما را در زمین افراطی‌گری قرار ندهد و بازی در زمین دیگران برای ما درست نکند باید با دقت و عقلانیت با سیاست‌هایی که مورد تاکید رهبری بوده است با عزت، حکمت و مصلحت تصمیم‌گیری کنیم و ان‌شاءالله این چنین تصمیم‌گیری خواهد شد و منافع ملت به‌صورت جدی مراقبت خواهد شد.
آمادگی لازم برای مقابله با بدعهدی‌ها
در واکنشی دیگر حسینعلی امیری معاون پارلمانی رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه آمادگی لازم در زمینه‌های فنی، حقوقی و سیاسی برای مقابله با بدعهدی‌های آمریکا را داریم، گفت: هر اتفاقی برای برجام بیفتد، رژیم تحریم‌ها فروپاشیده و قابل بازگشت نیست.به گزارش خبرگزاری فارس، او تاکید کرد: از نظر حقوقی برجام یک سند حقوقی چندجانبه است که با تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد به یک سند بین‌المللی تبدیل شده است. علاوه بر ایران و آمریکا، اتحادیه اروپا، چین و روسیه نیز از طرف‌های اصلی این سند حقوقی بین‌المللی هستند. او ادامه داد: از آنجا که دولت از ابتدا به رفتارهای آمریکا اعتماد نداشته، تحرکات هیات حاکمه این کشور اعم از دولت و کنگره را در قبال جمهوری اسلامی ایران به‌دقت رصد می‌کند و پیش‌بینی‌های لازم را برای مواجهه با بدعهدی‌های واشنگتن انجام داده است. همچنین به گزارش «ایرنا» معاون رئیس‌جمهوری در امور مجلس گفت: برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) یک سند حقوقی و بین‌المللی است و نقض آن از سوی آمریکا، این کشور را نزد جامعه جهانی بی‌اعتبار می‌کند.