صادرات یک واژه مهم و کلیدی برای اقتصاد استان کرمانشاه است. صدها تولید کننده، صادرکننده، کوله بر و ... در طول سال تلاش می کنند تا کرمانشاه بتواند نزدیک به سه میلیارد دلار در سال صادرات داشته باشد.
به گزارش خبرنگار ایسنا منطقه کرمانشاه، وجود 370 کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق و پنج مرز و بازارچه باعث شده کرمانشاه یک استان استراتژیک برای صادرات از ایران به عراق باشد، بگونه ای که گفته می شود نیمی از صادرات ایران به عراق از طریق مرزهای کرمانشاه صورت می گیرد.
چند وقتی است که نگرانیهایی در خصوص وضعیت صادرات کرمانشاه مطرح است، ناامنی و بحرانهای عراق و اختلافاتی که بین دولت مرکزی و اقلیم کردستان به وجود آمده باعث شده طی سال گذشته کاهش نزدیک به 30 درصدی صادرات استان را شاهد باشیم که این امر نگران کننده است.
در سال های گذشته عمده تمرکز صادرات کرمانشاه به عراق بر روی مرز "پرویزخان" بود، مرزی که می توان گفت دریچه ورود کالاهای ایرانی به نقاط مختلف عراق بود و کالا از طریق این مرز تا دورترین نقاط عرب نشین عراق هم میرفت.
حالا با مشکلاتی که در عراق به وجود آمده شاهد کاهش قابل توجه صادرات از این مرز هستیم و دیگر پرویزخان کارکرد سابق خود را ندارد.
با شرایطی که کرمانشاه از نظر اقتصاد و اشتغال دارد، نمیتوانیم بنشینیم و منتظر بمانیم که سیاستهای جهان چه چیزی را برای صادرات ما رقم میزند یا منتظر برقراری امنیت در عراق باشیم.
یک مزیت جدید برای کرمانشاه و صادرات استان ایجاد شده که اگر بتوانیم به خوبی روی آن تمرکز کنیم ،بخشی از صادرات از دست رفته از مرز پرویز خان باز میگردد.
مرز "سومار" مزیتی است که بسیاری از آن غافلند و این در حالیست که امروز نوک پیکان تجار و صادرکنندگان به سمت همین مرز است، مرزی که در سال 94 در شهرستان گیلانغرب فعال شد و اکنون عمدتا به صورت یک بازارچه فعالیت دارد.
به عقیده بسیاری از کارشناسان و مسئولان، مرز سومار در زمان کوتاهی که از عمر آن میگذرد به خوبی رشد کرده و اگر بسترهای لازم برایش فراهم باشد میتواند از پرویزخان هم پیشی بگیرد و مرز اول استان کرمانشاه شود.
این مرز علاوه بر بعد صادرات، مسیری مناسب و امن برای تردد مسافر و زوار نیز هست و میتواند بخشی از بار زائرین اربعین مرز مهران و شلمچه را به خود اختصاص دهد.
صادرات یک میلیارد دلاری از مرز سومار
فرماندار شهرستان گیلانغرب عقیده دارد، مرز سومار علاوه بر ظرفیتی که برای تردد زوار و مسافرین دارد، میتواند تا یک میلیارد دلار در سال هم صادرات داشته باشد.
فرهاد همتی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا منطقه کرمانشاه، با اشاره به روند رو به رشد صادرات از مرز سومار، گفت: میزان صادرات سال گذشته این مرز نسبت به سال 94 هفت برابر شده و این امر نشان دهنده پتانسیلهای صادراتی خوب این مرز است، به علاوه تعداد اقلام صادراتی از این مرز نیز از دو نوع کالا در ابتدای کار به 50 نوع رسیده است.
وی افزود: این مرز در زمینه تردد مسافر و پایانه حمل مسافر نیز توجیه دارد.
این مسئول از موانع و مشکلات پیش روی مرز سومار نیز یاد کرد و ادامه داد: مهمترین مانعی که اکنون پیش روی این مرز وجود دارد رسمی نبودن آن است و این امر باعث میشود برای توسعه زیرساختهای مرز سومار اعتبارات ملی نداشته باشیم .
فرماندار گیلانغرب خاطرنشان کرد: البته مجموعه مدیریتی استان با جدیت به دنبال رسمی شدن این مرز هستند و امیدواریم مجوز رسمی شدن مرز سومار از هیات دولت گرفته شود.
همتی راه دسترسی را نیز از دیگر مشکلات مرز سومار برشمرد و عنوان کرد: اگر جاده زلهزرد به سومار تکمیل شود، راه دسترسی مرز سومار بسیار بهتر خواهد شد و تکمیل و توسعه این جاده که 40 کیلومتر طول دارد، نیازمند 70 میلیارد تومان اعتبار است.
وی افزود: جاده کنونی گیلانغرب به سومار 65 کیلومتر طول دارد و مسیری پر پیچ و خم است که برای تجار و پیلهوران چندان مناسب نیست.
آمار و ارقام گمرکات استان نیز بیانگر روند رو به رشد صادرات از مرز سومار است و نشان می دهد حداقل در سال گذشته تجار و صادرکنندگان تمایل بیشتری به این مرز داشته اند.
سومار میتواند کاهش صادرات پرویزخان را جبران کند
مدیرکل گمرکات استان کرمانشاه از روند افزایشی صادرات از مرز سومار خبر داد و گفت: این مرز با تلاشهای زیاد سال 94 راهاندازی شد و میزان صادرات از این مرز در همان سال تا 16 میلیون دلار رسید، اما در سال 95 شاهد رشد قابل توجه صادرات از این مرز بودیم، به گونهای که سال گذشته میزان صادرات از مرز سومار به 267 میلیون دلار رسید و طی دو ماهه امسال نیز میزان صادرات این مرز حدود 97 میلیون دلار بوده است.
خلیل حیدری در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: با ادامه این روند میزان صادرات از مرز سومار میتواند در سال جاری به 400 تا 500 میلیون دلار هم برسد.
وی از مشکلاتی که برای مرز پرویز خان ایجاد شده و روند کاهشی صادرات از این مرز یاد کرد و افزود: اکنون میزان صادرات از مرز پرویزخان کاهش یافته و عمده صادرات به سمت مرزهای عربی عراق از جمله سومار سوق پیدا کرده است، با این روند مرز سومار میتواند بخشی از کاهش صادرات مرز پرویزخان را جبران کند و حتی به مرز اول استان تبدیل شود.
به گفته این مسئول، مرز سومار اگرچه برای اینکه به مرز اول استان تبدیل شود ظرفیتهای فراوانی دارد، اما نیازمند برخی امکانات و زیرساختها است.
حیدری راه دسترسی مناسب و همچنین رسمی شدن مرز را از جمله ملزوماتی دانست که مرز سومار برای رشد بیشتر به آن نیاز دارد.
آنچه که از گفته مسئولان و متولیان امر برمیآید این است که مرز سومار نیازمند تزریق بودجه و اعتبارات برای توسعه زیرساختها است و برای این منظور در درجه اول باید رسمی شود تا بتواند اعتبارات را به سمت خود جذب کند.
اما برخی اقدامات دیگر هم باید از داخل استان صورت گیرد، اقداماتی مانند 24 ساعته شدن صادرات از مرز سومار که رئیس اتاق بازرگانی کرمانشاه تاکید زیادی روی این امر دارد.
مرز سومار باید 24 ساعته شود
کیوان کاشفی در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه مرز سومار می تواند بخشی از کاهش صادرات مرز پرویز خان را پوشش دهد، اظهار کرد: از این پس باید بر روی مرز سومار حساب ویژهای باز کنیم و هرآنچه که تا کنون سرمایهگذاری روی مرز پرویز خان صورت گرفته به سمت سومار سوق دهیم.
وی با بیان اینکه مرز سومار مسیر بسیار کوتاهی تا مندلی عراق دارد، ادامه داد: این مسیر کوتاه باعث میشود هزینه حمل و نقل از مرز سومار نصف مرز پرویز خان باشد.
به گفته این مسئول، راه دسترسی مرز سومار نیز باید مورد توجه ویژه قرار گیرد، زیرا راه کنونی از سه راهی گیلانغرب به سومار که حدود 60 کیلومتر است بسیار نامناسب است و باید تسطیح شود.
عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی ایران همچنین خواستار افزایش سرعت کار در مرز سومار شد و گفت: این مرز حتما باید 24 ساعته شود و صادرات کالا با سرعت بیشتری از این مرز صورت گیرد.
در کنار بعد صادراتی، نباید از ظرفیت زیارتی و سیاحتی مرز سومار هم غافل شد، این مرز می تواند خصوصا در ایام اربعین بسیار مورد توجه باشد و رونق قابل توجهی را برای کرمانشاه به همراه بیاورد.
سومار مرزی برای تردد زوار اربعین
نماینده قصرشیرین، گیلانغرب و سرپل ذهاب در مجلس گفت: مرز سومار علاوه بر بعد تردد زوار، نقش بسزایی در چرخه صادرات هم دارد و روند رو به رشد صادرات از این مرز بیانگر کشش و ظرفیت صادراتی آن است.
فرهاد تجری در گفت گو با خبرنگار ایسنا منطقه کرمانشاه، از مسئولین استان خواست پیگیری جدی برای رفع مشکلات مرز سومار داشته باشند و گفت: ما هم پیگیریهای لازم را در مجلس انجام میدهیم.
اگر مسئولان به حرفهایی که در مورد مرز سومار زدند باور داشته باشند و برای رسمی شدن و تکمیل زیرساختهای آن تلاش کنند، شاید زمانی برسد که مرز سومار در تمام کشور به عنوان یک مرز معتبر و مهم مطرح باشد و هر سال میلیاردها دلار کالا و صدها هزار نفر مسافر را بین دو کشور ایران و عراق تبادل کند.
در غیر این صورت روند کاهشی صادرات از مرزهای کرمانشاه ادامه پیدا خواهد کرد و تجار هم مجبورند به سمت مرزهای دیگر استانها مانند مرزهای مهران، شلمچه، چزابه و ... بروند.
گزارش از: فاطمه کمانی، خبرنگار ایسنا منطقه کرمانشاه