دنیای اقتصاد- مذاکرات یک روزه ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران، این بار برای دیده بان اتمی سازمان ملل امیدوارکننده تر بود؛ هرمان ناکارتس، معاون مدیر کل آژانس و سرپرست تیم مذاکره‌کننده این سازمان، روز جمعه هنگامی که از تهران به وین برگشت، به خبرنگاران گفت که «مذاکرات خوبی داشتیم؛ ما توافق کردیم که ماه آینده یک بار دیگر ملاقات کنیم و انتظار داریم که در آن نشست «رویکرد ساختاری» را نهایی و بلافاصله اجرای آن را آغاز کنیم.» مذاکرات روز پنج شنبه ایران و آژانس در دو نوبت صبح و عصر برگزار شد و علی اصغر سلطانیه كه تیم مذاکره‌کننده ایرانی را رهبری می‌کرد نيز آن را سازنده برشمرد. همزمان با این مذاکرات، هلگا اشمیت و علی باقری، معاونان کاترین اشتون و سعید جلیلی، مذاکره‌کنندگان ارشد گروه 1+5 و ایران با هدف برنامه‌ریزی برای برقراری دور بعدی گفت‌وگوهای سیاسی بر سر پرونده اتمی کشورمان، تلفنی گفت‌وگو کردند. انتظار می‌رود دور جدید مذاکرات سیاسی نیز در هفته‌های آینده برگزار شود.

علی اصغر سلطانیه و هرمان ناکارتس مذاکرات را «خوب» و «سازنده» توصیف کردند
توافق نهایی ایران و آژانس؛ احتمالا ماه آینده
دنیای‌اقتصاد- مرجان توحیدی: هیات هفت نفره نمایندگان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی  ساعت 2 بامداد پنج‌شنبه  وارد تهران شدند و بامداد جمعه هم پایتخت را به مقصد وین، مقر آژانس ترک کردند. حاصل این نشست یک روزه اما سازنده خواندن مذاکرات هم از سوی ایران بود و هم از سوی نماینده آمانو. این یکی از معدود نشست‌هاي ایران و آژانس از سال گذشته تاکنون است که هر دو طرف براساس نتایج حاصله آن را مثبت ارزیابی کردند.
هم علی‌اصغر سلطانیه نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سرپرست مذاکره‌کنندگان ایران و هم هرمان ناکارتس معاون مدیرکل آژانس در امور پادمان‌ها و سرپرست مذاکره‌کنندگان آژانس، هر دو تاکید کردند که در دور جدید مذاکرات پیشرفت حاصل شده و به نتایج خوبی رسیده‌اند. طرفین همچنین 16 ژانویه سال آينده میلادی مصادف با 27 دی‌ماه سال‌جاری را به عنوان تاریخ بعدی که قرار است مذاکرات در آن ادامه پیدا کند، نهایی و اعلام کردند. هرچند که ناکارتس به محض ورودش به وین اطلاعات بیشتری از نشست مزبور داد. نشستی که در دو بخش صبح و عصر به طور فشرده و البته پشت درهای بسته برگزار شد و تا لحظه ترک ايران توسط ناکارتس و همراهانش هیچ خبری از جرئیات نشست به بیرون درز نکرد. ناکارتس اما اعلام کرد که انتظار دارد در جلسه 16 ژانویه یک رویکرد ساختاری (مدالیته) را با ایران نهایی کند و خیلی سریع هم وارد اجرای آن شود. نکته مهم آن است که به گفته ناکارتس موضوع پارچین هم بخشی از این رویکرد ساختاری خواهد بود.
در حقیقت مهم‌ترین دستاورد این نشست تاکید ناکارتس بر احتمال رسیدن به توافق در نشست آتی است. این عبارتی است که دست کم در نشست‌هاي گذشته این چنین به صراحت به آن اشاره نشده بود. چه ناکارتس به جز یک مورد از دیگر نشست‌ها ابراز رضایت این چنینی نکرده بود. علاوه بر آن از دیگر دستاوردهای این نشست، حصول توافقی احتمالی در باره سایت پارچین است، هرچند مشخص نشده که چارچوب این توافق چیست یا آنکه ممکن است در دور بعدی مذاکرات نحوه این توافق روشن شود.
روند رسیدن به توافق میان ایران و آژانس
با نگاهی به ادوار گذشته گفت‌وگوی‌هاي ایران و آژانس البته از ابتدای سال‌جاری تاکنون چنین دریافت مي‌شود که موضوع سایت پارچین و اجازه بازدید بازرسان آژانس از آن همواره محور بحث بین ایران و آژانس بوده است. پارچین در حقیقت بخشی از موضوع مربوط به برنامه‌هاي احتمالی نظامی فعالیت‌هاي هسته‌اي است که چندی است یوکیا آمانو مدیر کل آژانس انرژی اتمی آن را به عنوان مطالعات ادعایی در گزارش‌هاي خود به اعضای شورای حکام آژانس ارائه مي‌کند. آژانس مدعی است که در پارچین فعالیت‌هاي مشکوک هسته‌اي انجام شده است و به همین دلیل هم خواستار بازدید از آن است،اما ایران تاکید دارد فعالیت‌های این سایت مربوط به امور متعارف نظامی است و نه هسته‌اي و بر همین اساس هم با بازدید از آن موافقت نمی‌کند.
در حقیقت همین موضوع کلیدی بود برای آغاز مذاکرات ایران و آژانس با محوریت روشن ساختن ادعاهای این نهاد علیه ایران درباره کاربرد احتمالی نظامی فعالیت هسته‌اي ایران.
این مذاکرات از بهمن ماه سال گذشته در تهران آغاز شد.آژانس در این نشست که سرپرستی آن را هم ناکارتس بر عهده داشت درخواست بازدید از سایت پارچین را مطرح کرد. اما ایران با آن مخالفت کرد و به جای پارچین سایتی در مریوان را برای بازرسی پیشنهاد داد. آژانس هم با این پیشنهاد مخالفت کرد و در نهایت یوکیا ‌آمانو، مدیرکل آژانس، مذاکرات را شکست خورده توصیف کرد. اين هيات اما بار ديگر در روز اول اسفند ماه 1390 وارد تهران شدند، تا مذاکرات دور اول را که پشت درهای بسته برگزار شد، پی گیرند. نشستی که ناکاراتس نسبت به سازنده بودن آن ابراز امیدواری کرده بود. با وجود اين پس از ترک تهران از سوی بازرسان آژانس و بی‌آنکه طبق گفته مقامات ایرانی بازدیدی از سایتی صورت بگیرد، آژانس اتمي با صدور بيانيه‌اي دومين دور مذاکرات ميان هيات کارشناسان آژانس اتمي و مقامات ايران در تهران را «بي‌نتيجه» خوانده بود.
ايران و آژانس در روزهاي پاياني ارديبهشت هم در محل نمايندگي ايران در وين به گفت‌وگو نشستند و یوکیا آمانو در سفر سرزده‌اش در خردادماه به ایران خبر داد که تا چند روز دیگر دور چهارم گفت‌وگو‌ها هم انجام خواهد شد. این دور از گفت‌وگو‌ها هم در وین بود، هرچند حاصلی نداشت و ناکارتس باز هم نتیجه مذاکرات 8 ساعته‌اش با سلطانیه را ناامیدکننده خوانده بود، اما سلطانیه گفته بود که امیدوار هستیم در جلسه بعد که تاریخ و محلش متعاقبا اعلام خواهد شد، بتوانیم این جلسه را به جمع‌بندی برسانیم. نشست بعدی از سوی آژانس شهریورماه و البته در وین اعلام شد. نشستی که باز هم سلطانیه آن را سازنده خوانده بود اما ناکارتس گفته بود که همچنان اختلافات بین ایران و آژانس پابرجاست و فعلا برنامه‌ای برای ادامه گفت‌وگو‌ها وجود ندارد. سلطانیه پس از آن نشست باز هم تاکید کرده بود که مسائل امنیت ملی کشور مسائل حساسی است. منظور او درخواست آژانس برای بازدید از سایت پارچین بود که ایران همواره آن را در قلمرو حوزه امنیت ملی خوانده و با درخواست بازدید مخالفت کرده بود.
از اظهارات ناامیدانه ناکارتس چنین بر مي‌آمد که احتمالا برنامه‌اي برای ادامه گفت‌وگو‌ها با ایران وجود نخواهد داشت. اما آژانس مهر ماه سال‌جاری در بیانیه‌اي اعلام کرد که خواهان گفت‌وگو با ایران است. ایران هم این موضوع را قبول کرد. در طول این فاصله ایران همواره تاکید داشته است که آژانس باید اسناد اتهامات خود علیه ایران را تحویل بدهد و بر آن اساس باید مدالیته‌اي برای حل مسائل باقیمانده تعریف شود. ایران تاکید دارد به صرف وجود چند عکس ماهواره‌اي نمی‌توان اداعا کرد که در سایت پارچین فعالیت هسته‌اي صورت گرفته و بعد از آن ایران مشغول پاکسازی این فعالیت‌ها شده است. به اضافه اینکه ایران همواره خاطرنشان کرده که فعالیت‌هاي هسته‌اي قابلیت پاکسازی را ندارد. با همه این اعلانات ایران، مذاکرات در تاریخ مقرر یعنی 13 دسامبر مصادف با 23 آذر در تهران برگزار شد و نکته قابل اهمیت آن هم سازنده خواندن مذاکرات این بار نه تنها از سوی ایران بلکه از سوی نماینده آژانس بوده است.
امیدواری ناکارتس به توافق در نشست ماه آینده
به طوری که هرمان ناکارتس پس از بازگشت از ایران ضمن «خوب توصیف کردن نشست تهران» گفت که انتظار می‌رود مذاکرات میان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران درباره چگونگی انجام تحقیقات از برنامه هسته‌ای ایران ماه آینده به یک توافق منجر شود.
به گزارش ایسنا، خبرگزاری رویترز از وین گزارش داد: هرمان ناکارتس، معاون مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز جمعه در فرودگاه وین به خبرنگاران گفت: ما توانسیتم پیشرفت حاصل کنیم. ناکارتس گفت: ما انتظار داریم یک رویکرد ساختاری را نهایی کنیم و سپس بلافاصله پس از آن اجرای آن را آغاز کنیم. وی ادامه داد: ما نشست‌های خوبی داشتیم.
همچنین بنا بر گزارش خبرگزاری فرانسه، ناکارتس گفت: ما توافق کردیم در تاریخ 16 ژانویه سال آینده میلادی بار دیگر با یکدیگر دیدار کنیم، و انتظار داریم در آن نشست رویکرد ساختاری را نهایی و بلافاصله اجرای آن را آغاز کنیم. وی افزود که پارچین بخشی از این رویکرد ساختاری است.
علی اصغر سلطانیه، نماینده دائم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی هم پس از نشست تهران گفته بود: دور بعدی مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی27 دی ماه در تهران برگزار مي‌شود.
سلطانیه با اعلام این خبر گفت: هیات نمایندگان آژانس در سفر یک روزه به تهران در نشستی فشرده و در دو نوبت صبح و عصر با نمایندگان ایران مذاکره کردند. وی ادامه داد: این گفت‌وگوها پنج‌شنبه 23 آذر در فضایی مثبت و سازنده برگزار شد و پیشرفت خوبی به‌دست آمد. این مذاکرات سازنده بود به صورتی که به نتایج خوبی دست یافتیم.
ناكارتس پس از بازگشت به وين با خبرنگاران گفت‌وگو كرد