رييس نشست كارشناسان ارشد شانزدهمين اجلاس سران جنبش غيرمتعهدها ضمن تشريح اسناد تصويب شده در نشست كارشناسان گفت: اعضاي شركت كننده از سوي كشورهاي عضو در اين نشست از اعمال تمهيدات قهرآميز يك‌جانبه اقتصادي شامل تحريم‌ها كه حقوق بين‌الملل و مقررات جهاني را زير پا گذاشته است و آزادي تجارت را تهديد مي‌كند ابراز نگراني عميق خود را اعلام كردند.
به گزارش خبرنگار سياسي خارجي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، محمدمهدي آخوندزاده عصر دوشنبه در نشست مطبوعاتي خود در پايان دو روز بحث و گفت‌وگوي نمايندگان كشورهاي عضو جنبش غيرمتعهدها در جمع خبرنگاران خاطرنشان كرد: در نشست تهران درباره‌ي اهميت و پايداري صلح و ايجاد روابط دوستانه و احترام متقابل و مبتني بر همكاري در همه‌ي عرصه‌ها تاكيد شد. پيامي كه از تهران منتشر مي‌شود پيام صلح، امنيت، توسعه، عدالت، برابري براي دنيايي است كه در آن حاكميت ظلم و تهديد و زير پا گذاشتن قانون جايي نداشته باشد.
او با اشاره به تاريخچه‌اي از تشكيل جنبش غيرمتعهدها گفت: امروز اعضاي جنبش غيرمتعهدها مي‌توانند ديدگاه‌هاي خود را بدون فشار و تهديد مطرح كنند و اين به معني زنده بودن جنبش و فصل جديدي براي مشاركت ملت‌ها، دولت‌ها و نهادهاي غيردولتي در تعيين سرنوشت خودشان است.
رييس نشست كارشناسان ارشد شانزدهمين اجلاس سران جنبش غيرمتعهدها اضافه كرد: معاون وزير خارجه كوبا در اين نشست‌ها رييس كميته سياسي و مشاور ويژه وزير خارجه مصر، رييس كميته اقتصادي بودند. خوشبختانه توازني ميان اين دو مبحث به وجود آ‌مده است.
آخوندزاده در تشريح مواد اسناد نهايي شده در اجلاس كارشناسان ارشد خاطرنشان كرد: در اين نشست به پايبندي اعضا نسبت به ايجاد روابط نوين بين‌الملل بر اساس همزيستي مسالمت‌آميز و برابري كشورها، مداخله نكردن در امور داخلي كشورها، تهديد نكردن و به كار نگرفتن زور تاكيد شده است. همچنين به بحران‌هاي مالي بين‌المللي و ضرورت تجديدنظر و تغيير اساسي در ساختارهاي سازمان‌ها و نهادهاي بين‌المللي پرداخته شده است.
معاون بين‌الملل وزير امور خارجه با بيان اين‌كه اين سند بيش از 700 پاراگراف دارد و حاصل كارها در نيويورك، مصر و تهران بوده است، گفت: بخشي از اين اسناد مربوط به پيشنهادات ايران مي‌شود.
وي با بيان اين‌كه ايران از پيشگامان مبارزه با سلاح‌هاي هسته‌يي بوده است، اضافه كرد: در بندهاي اوليه سند نهايي شده در اجلاس كارشناسان ارشد ضرورت آغاز مذاكرات براي كنوانسيون امحاي سلاح‌هاي هسته‌يي مطرح شده است كه شامل زمان‌بندي مشخص براي امحاي اين سلاح‌هاست و بر استقبال كشورهاي عضو اين جنبش بر خلع سلاح هسته‌يي و مورد توجه قرار دادن تلاش ايران در برگزاري دو كنفرانس بين‌المللي در اين‌باره پرداخته شده است كه اميدواريم در نشست سران به اين مواد صحه گذاشته شود.
آخوندزاده ادامه داد: در ادامه درباره‌ي ابراز نگراني از سوءاستفاده از فن‌آوري اطلاعات و وسايل جمعي با هدف تاثيرگذاري مخرب بر زيرساخت‌هاي كشورها با تاكيد بر اقدام بين‌المللي براي رسيدگي به چنين تهديدهايي مانند تهديدات سايبري استاكس‌نت مطرح شد كه مورد توافق كارشناسان ارشد قرار گرفته است.
رييس نشست كارشناسان ارشد شانزدهمين اجلاس سران جنبش غيرمتعهدها اضافه كرد: ايران از پيشگامان طرح خاورميانه عاري از سلاح‌هاي هسته‌يي بوده است و در اين سند، فراخواندن همه‌ي طرف‌ها به اتخاذ اقدامات فوري در جهت اجراي پيشنهاد 1974 ايران درباره‌ي ايجاد خاورميانه عاري از سلاح‌هاي هسته‌يي و ابراز نگراني عميق از تسليحات هسته‌يي اسراييل و تهديدات اسراييل مطرح شده است و زرادخانه تسليحات هسته‌يي اين رژيم محكوم شده است.
او در ادامه تشريح بندهاي اسناد نشست كارشناسان گفت: در دو بند بر حق لاينفك همه‌ي كشورهاي عضو براي توسعه و استفاده از انرژي صلح‌آميز هسته‌يي و توسعه چرخه كامل سوخت هسته‌يي طبق حقوق و تعهدات مندرج در ان‌پي‌تي تاكيد شده است.
آخوندزاده يادآور شد: ايران از قربانيان سلاح‌هاي شيميايي بوده و در تدوين كنوانسيون آن نقش موثري داشته است و قربانيان زيادي در كشور خود دارد. تاكيد شد كه بايد از قربانيان اين سلاح‌ها كه هنوز از آثار آن رنج مي‌برند از سوي سازمان‌هاي بين‌المللي حمايت شود.
معاون وزير خارجه ايران همچنين اظهار كرد: در سند اجلاس كارشناسان ارشد بر لزوم اعتلا بخشيدن به چندجانبه‌گرايي در روابط بين‌المللي و اعتلاي مديريت جهاني و مشاركت كشورهاي در حال توسعه و ممانعت از به حاشيه رانده شدن كشورها تاكيد شده است.
وي همچنين تاكيد بر اهميت جنوب ـ جنوب و كاهش فقر و فاصله‌ي فقير و غني را از ديگر موارد اين اسناد اعلام كرد و گفت: اعضاي اين جنبش از تمهيدات قهرآميز اقتصادي شامل تحريم‌هاي يك‌جانبه عليه كشورهاي در حال توسعه كه حقوق بين‌الملل و مقررات جهاني را زير پا گذاشته و آزادي تجارت و سرمايه‌گذاري را به شدت تهديد مي‌كند به شدت ابراز نگراني كردند و همه‌ي اعضاي جنبش، وزيران خارجه و سران، اعمال تحريم‌هاي يك‌جانبه را محكوم خواهند كرد و تاكيد مي‌شود كه اعمال تحريم‌هاي يك‌جانبه اقتصادي، حقوق اساسي مردم كشورهاي هدف را پايمال مي‌كند.
آخوندزاده گفت: اقدامات يك‌جانبه‌ي برخي كشورها توسط اعمال فراسرزميني قوانين محكوم شد و بر ضرورت احترام به حاكميت قانون در روابط بين‌الملل تاكيد شد. همچنين با توسل فزاينده به يك‌جانبه‌گرايي نيز مخالفت شد.
رييس نشست كارشناسان ارشد شانزدهمين اجلاس سران جنبش غيرمتعهدها تصريح كرد: در سند نهايي نشست كارشناسان كشورهاي غيرمتعهد بر ضرورت پايبندي دولت‌هاي ميزبان سازمان ملل نيز تاكيد شد. كشورهايي مانند آمريكا، سوييس، اتريش (وين)، ايتاليا و ديگر كشورهايي كه ميزبان اين سازمان‌ها هستند به تعهدات خود براي تسهيل ورود نمايندگان كشورهاي عضو براي شركت در نشست‌هاي بين‌المللي تصويب شد و از صادر نشدن رواديد و يا تاخير در صدور رواديد ابراز نگراني شد. همچنين تروريسم به‌ويژه تروريسم دولتي از سوي كشورهاي عضو به شدت محكوم شد.
آخوندزاده اضافه كرد: در بخش فرهنگي و اجتماعي نيز گفت‌وگو و تعامل ميان مذاهب و فرهنگ‌ها، توجه به اصول بنيادين روابط بين‌الملل در آزادي بيان و صيانت از اعتبار ملت‌ها نيز مورد تاكيد قرار گرفت و هرگونه سوءاستفاده از ابزارهاي نوين ارتباطي شامل اينترنت با عنوان آزادي بيان نيز محكوم شد و گفته شد كه آزادي بيان وظايف ويژه‌اي را به عهده دارد.
او همچنين اضافه كرد كه اين مركز در جهت ارتقاي همكاري‌هاي متقابل در عرصه‌ي تنوع فرهنگي و حقوق بشري، يكي از مراكز فعال در ايران است.
رييس نشست كارشناسان ارشد شانزدهمين اجلاس سران جنبش غيرمتعهدها گفت: اهانت به مذاهب به بهانه‌ي برخورداري از آزادي بيان و همچنين اهانت به شخصيت‌ها و كتب الهي و مقدس نيز محكوم شد. استفاده از استانداردهاي دوگانه در حوزه‌هاي مختلف نيز محكوم شد. همچنين تاكيد شد كه شوراي حقوق بشر سازمان ملل نبايد برخورد تقابلي داشته باشد و كشور خاصي را هدف قرار دهد و از حقوق بشر استفاده‌ي سياسي نكند.
آخوندزاده افزود: در بند 250 اين سند اشغال نظامي سرزمين فلسطين محكوم شده است و نقض حقوق و قانون بين‌المللي دانسته شده و كشتار كودكان و زنان توسط نظاميان اسراييل نيز محكوم شده است.
وي از محكوميت تحريم‌هاي يك‌جانبه آمريكا عليه سوريه در سند شانزدهمين اجلاس خبر داد.
آخوندزاده در پاسخ به اين سوال كه بشار اسد به دليل اوضاع وخيم سوريه در اجلاس شركت نمي‌كند يا دليل ديگري دارد؟ گفت: تهران ميزبان كشورهاي عضو جنبش غيرمتعهدهاست و از حضور تمامي كشورها و سران آن استقبال مي‌كند. سطح شركت سوريه در شانزدهمين اجلاس سطح بالايي است و فكرمي‌كنم دوستان سوري در اين سطح به خوبي شركت خواهند كرد و شركت‌كنندگان به نحو مقتضي، نظرات كشورشان را در اين اجلاس مطرح خواهند كرد.
او تصريح كرد: اكثريت قريب به اتفاق كشورهاي عضو اميد دارند كه خونريزي‌ها و كشتار مردم بي‌دفاع توسط هركس و هر گروهي پايان يابد و از مداخلات خارجي و اعمال تهديد نسبت به سوريه نيز جلوگيري شود.
معاون وزير خارجه ايران در پاسخ به اين سوال كه چه استراتژي در برابر اقدامات احتمالي آمريكا و اسراييل براي ممانعت از فعاليت ايران به عنوان رييس جنبش غيرمتعهدها در سه سال آينده داريد؟ خاطرنشان كرد: پذيرش رياست جنبش غيرمتعهدها و نيز حضور ايران در قالب تروييكاي نم در 9 سال آينده اين فرصت را به ايران مي‌دهد كه فرهنگ صلح را اشاعه دهد. شركت در مديريت جهاني امري است كه تمامي اعضا به دنبال آن هستند. ما از سوي تمامي ان‌جي‌او ها، دولت‌هاي منطقه‌يي و بين‌المللي پاسخ مثبتي در رابطه با پي‌گيري صلح و مشاركت در مديريت جهاني دريافت كرده‌ايم و اين به معني آن است كه راه درست را انتخاب كرده‌ايم. حركت جنبش به سمت صلح، برادري و برابري است و در اين مسير به كمك تمام كشورهاي عضو جنبش نياز داريم تا 50 سال آينده براي اين جنبش آزادي همه‌ي كشورها را به ارمغان آورد.
آخوندزاده در پاسخ به سوالي ديگر درباره‌ي حمايت جنبش غيرمتعهدها از خانواده‌هاي قربانيان ترور و ضرورت بيان اين مساله در سند اجلاس، ضمن گرامي‌داشت ياد و خاطره‌ي شهداي ترور به‌ويژه شهداي هسته‌يي كشورمان گفت: ايران و مسوولان آن در هر مناسبت و موقعيتي تمام تلاش خود را براي تحقق اين مساله به كار مي‌برند. ما اجلاسي درباره‌ي مبارزه با تروريسم و حمايت از خانواده قربانيان ترور در تهران داشتيم و اجلاس بعدي در عراق برگزار خواهد شد. البته هنوز زمان آن مشخص نشده است.
وي درباره‌ي موضوع ميانمار و محكوميت جنبش نسبت به كشتار مسلمانان در اين كشور خاطرنشان كرد: براي پرداختن به موضوعات مورد علاقه‌ي كشورها از جمله اين مساله فضا هم‌چنان باز است و اشاره به اين موضوع و موضوعاتي ديگر به علاقه‌ي كشورها نسبت به آن بستگي دارد.
رييس نشست كارشناسان ارشد شانزدهمين اجلاس سران جنبش غيرمتعهدها در پاسخ به سوالي ديگر مبني بر اين‌كه در سند مورد بررسي در نشست كارشناسان، نسبت به مواضع تهديدآميز اسراييل درباره‌ي ايران اشاره‌اي صورت گرفته است يا خير؟ گفت: با توجه به تحولاتي كه در دنيا و منطقه اتفاق افتاده است بهتر است رژيم صهيونيستي به خودش و آينده‌اش بيش‌تر فكر كند؛ چرا كه روز به روز دچار انزواي منطقه‌يي مي‌شود و به خاطر سوابقش نيز مورد تنفر همه‌ي ملت‌هاي منطقه قرار گرفته است. يكي از بيش‌ترين بخش‌هاي سند اجلاس كه تا كنون به تاييد رسيده است مربوط به اقدامات ضدبشري رژيم صهيونيستي است.
وي افزود: آن‌چه كه به عنوان تهديد از سوي رژيم صهيونيستي عليه ايران مطرح مي‌شود چيز جديدي نيست و حاكي از تضعيف نفوذ اين رژيم در خاورميانه است. با حضور بيش از 118 كشور و هيات در اجلاس جنبش غيرمتعهدها در تهران با وجود تهديداتي كه رژيم صهيونيستي متوجه ايران و برخي كشورها كرده است، دليلي نمي‌بينيم به همه‌ي اظهارنظرها در اين‌باره جواب دهيم. ما در مسير استقلال، مبارزه با سلطه و اشاعه‌ي فرهنگ صلح و دوستي هستيم.
آخوندزاده در پاسخ به سوالي ديگر مبني بر اين‌كه در سند مورد اشاره درباره‌ي طرح ايران براي حل بحران سوريه بندي قيد شده است يا خير؟ گفت: برداشت من از مشاركت كشورها در بحث سوريه اين بود كه فضاي حاكم بر نشست، مخالفت جدي با دخالت خارجي در موضوع سوريه است و نيز كشورهاي عضو با تهديد به استفاده از زور مخالفت داشتند. همچنين نسبت به همراهي كشورها با مردم سوريه جهت جلوگيري از خونريزي‌ها در اين كشور توافق نظر وجود داشت.
معاون وزير خارجه درباره‌ي محكوميت تحريم‌هاي بين‌المللي عليه كشورها از جمله ايران اظهار كرد: اين مساله فقط مربوط به ايران نيست. در 50 سال گذشته و تاريخ جنبش غيرمتعهدها تمام اعضاي اين جنبش و رييسان كشورهاي عضو اين اقدامات برخي كشورها و قدرت‌ها را محكوم كرده‌اند و فكر مي‌كنم در اين‌باره اجماع وجود دارد. در نشست كارشناسان هرگونه اقدامات اقتصادي خصمانه توسط كشورهاي بزرگ براي تحميل اراده‌ي خود به كشورهاي آزاد بيهوده است.
وي درباره‌ي حمايت جنبش از سوريه و حل بحران اين كشور تاكيد كرد: درباره‌ي سوريه پاراگرافي در سند تصويب شد كه داراي بخش‌هايي است. يك بخش آن درباره‌ي محكوميت اقدام آمريكا در تحريم يك‌جانبه عليه سوريه است. بخش ديگر، حمله‌ي نظامي آمريكا به سوريه در 2008 ميلادي را محكوم مي‌كند و در بخش سوم، اعضاي جنبش ضمن تشكر از تلاش‌هاي بين‌المللي و فعاليت كوفي عنان، نسبت به شروع به كار اخضر ابراهيمي و پيدا كردن راه حلي براي بحران سوريه، ابراز اميدواري كردند اخضر ابراهيمي بتواند مشكل سوريه را با هدايت همه‌ي طرف‌هاي درگير حل و فصل كند.
آخوندزاده درباره انتخاب شعار «صلح پايدار در سايه مديريت مشاركت جهاني» و چگونگي تحقق آن گفت: انتخاب اين شعار براي اين اجلاس با توجه به تحولاتي كه در دنيا رخ مي‌دهد صورت گرفته است. كشورها و نهادهاي دولتي و غيردولتي به تدريج از يك مرحله به مرحله‌ي ديگر مي‌روند. روي كار آمدن دولت‌هايي كه متكي بر اراده‌ي خود هستند، انتخاب چنين شعاري را براي ايران هموار كرد. بيش از 10 سال است بحث تغيير ساختار سازمان ملل مطرح است و اجماع جهاني در اين‌باره در حال شكل‌گيري است. بنابراين انتخاب اين شعار توسط ايران امري درست است و انتظار داريم استقبال خوبي از آن صورت گيرد. البته اين سوال در اجلاس كارشناسان نيز مورد تاييد قرار گرفته است و ايران سعي دارد در برنامه‌هاي بعدي پس از اجلاس بر روي چگونگي پيش‌برد اين شعار تمركز كند.
او تصريح كرد: همچنين بايد منتظر باشيم تا در سخنراني‌هاي وزيران خارجه نسبت به اين مقوله بيش‌تر پرداخته شود.
معاون وزير خارجه خاطرنشان كرد: با وجود پيش‌بيني و تلاش بسياري از افراد مبني بر اين‌كه ايران نمي‌تواند اجلاس جنبش غيرمتعهدها را برگزار كند، اما اين اجلاس به نوعي شگفتي‌آفرين در حال برگزاري است و اين نشان مي‌دهد هيچ دولتي نمي‌تواند جلوي اراده ايران كه مي‌خواهد پيام دوستي و پيشرفت را به دنيا برساند بگيرد.