تهران- ایرنا- رئیس جمهوری مساله نظارت و بازرسی را در نظام جمهوری اسلامی ایران دارای اهمیت ویژه ای دانست و گفت: اساسا اگر هرگونه اختیار و قدرت در یک نظام، توام با نوعی بازرسی و نظارت نباشد، احتمال انحراف و فساد در آن بسیار زیاد است.

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا،‌ حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی روز چهارشنبه در نشست تخصصی جامعه نظارت و بازرسی دولت که در محل سالن اجلاس سران تهران برگزار شد،‌ این مطلب را بیان کرد.
وی افزود: گرچه در فرهنگ اسلام یک بخشی از کنترل قدرت، کنترل داخلی انسان هاست که به نام تقوی می نامیم. تقوی همان قدرت و توانی است در نهاد یک انسان که بشر را از انحراف و خطا باز می دارد.
رئیس جمهوری ادامه داد: تقوی یعنی نگهدارنده‌؛ متقی کسی است که دارای توانمندی نفسانی و قدرتی در درون است که می تواند او را از انحراف و خطا بازدارد. در آیات قرآن مجید و روایات ما نیز بسیاری از عبادات و اعمال به دلیل تقویت قدرت واقعی تقوی در نهاد انسان بوده است.
روحانی گفت: خود وجدان انسان نیز بعنوان محکمه ای درون انسان است که یک نهاد بازرسی و محکمه درونی بشر است و نفس ملامتگر و وجدان انسانی که وقتی دچار خطا و انحراف می شود قبل از هر دستگاهی وجدان باطنی انسان او را به محاکمه می کشد و به راحتی او را محکوم می کند.
وی افزود: در کنار کنترل باطنی نیاز به کنترل مادی و ظاهری هم داریم تا کنترل باطنی را تقویت کند و دستگاه هایی باید باشند که با نظارت ظاهری افراد را از خطا بازدارند و قوای باطنی افراد را تقویت کنند.

**چگونه تخلف سه میلیارد دلاری با وجود دستگاه های نظارتی در دولت قبل شکل گرفت؟
رییس جمهوری با بیان اینکه نظارت به دو گونه است گفت: یکی از نظارت ها حرفه ای است که توسط بازرسی ویژه دستگاه های مختلف صورت می گیرد و اگر می شد همه اسم ها را تحت یک عنوان قرار می دادیم، مخصوصا بخش هایی که مردم قادرند به آن مراجعه کنند کار را آسان تر می کرد.
روحانی ادامه داد: دستگاه های نظارتی فراوانی داریم و در قوه مجریه سازمان مدیریتی که امروز به سازمان برنامه و بودجه تبدیل شده و سازمان امور اداری واستخدامی جزء دستگاه های نظارتی در امور اداری، بودجه ای و مالی هستند.
وی با بیان اینکه وزارت دادگستری یکی از دستگاه هایی است که با ابزارهایی که در دستگاه های اجرایی دارد نوعی نظارت را انجام می دهد، گفت: دستگاه هایی از قبیل وزارت اطلاعات بر دستگاه اجرایی نوعی نظارت دارند علاوه بر این که هر ارگان و دستگاه اجرایی برای خود بازرسی هایی دارد و در راس آن هم در دستگاه ریاست جمهوری دفتر بازرسی ویژه وجود دارد.
رئیس جمهوری ادامه داد: در دستگاه قضایی هم دستگاه های نظارتی وجود دارد، از سازمان بازرسی گرفته تا دیوان عدالت اداری و بقیه دستگاه های قضایی؛ کلا قوه قضاییه یک نوع نظارتی را بر امور در بخش اجرا و بخش های دیگر برعهده دارد.
روحانی اضافه کرد: قوه مقننه هم نظارت دارد؛ علاوه بر این که معروف است یکی از وظایف مجلس نظارت است. حال با مسامحه می شود گفت آن چه در قانون اساسی آمده، مجلس حق تحقیق و تفحص، استیضاح و سوال دارد و کلمه نظارت نیست اما با تسامحی می توان گفت که مجلس و کمیسیون ها به نحوی نظارت دارند. علاوه بر آن، دیوان محاسبات بر بودجه نظارت دارد و دستگاه تخصصی این کار است. این دیوان نوعی ارتباط هم با دستگاه قضایی دارد.
رئیس جمهوری یادآور شد: کمیسیون اصل 90 و سایر نهادهایی که در قوه مقننه تعبیه شده اند و به نوعی شورای نگهبان هم دستگاه نظارتی است که هم بر قانونگذاری مجلس و هم بر انتخاباتی که در قانون اساسی ذکر شده غیر از انتخابات شوراها نظارت دارد. بخش های دیگری هم وجود دارد که آن ها هم نظارت می کنند در نیروهای مسلح و ‌بانک ها هم دستگاه نظارتی وجود دارد. خود بانک مرکزی هم دستگاه نظارتی است.
روحانی افزود: حال جرا با این همه دستگاه نظارتی در کشور باز هم شاهد تخلفات بزرگ هستیم و می بینیم. چگونه می شود که یک تخلف عظیم و بزرگ حدود سه میلیارد دلاری در کشور ایران در دولت قبل اتفاق بیفتد؟ این ها همه بوده اند،‌کدام یکی نظارتش دقیق نبوده است؟ یا قوانین و مقررات نظارتی اشکال دارد یا افرادی که مسئولیت نظارت را به عهده دارند دارای اشکال هستند.
وی ادامه داد: مگر یک نفر به تنهایی می تواند سه میلیارد را به جیب بزند؟ به کجا وصل بوده و شرکای آن چه کسانی بوده اند؟ در چه رده ای بوده اند؟ چگونه نفت در اختیار وی قرار گرفته؟ چگونه صدها میلیون دلار غیر از نفت پول در اختیار آن قرار گرفته است؟ دستگاه قضا رسیدگی کرده و به حکمی رسیده است و من در آن باره حرفی ندارم. اما سوال مردم همچنان باقی است.

**پیشنهاد داده بودم متهم نفتی در اختیار وزارت اطلاعات قرار گیرد اما عملی نشد
رئیس جمهوری تصریح کرد: حال فردی اعدام شود،‌پولی که در اختیار آن آقا بود چه شد؟ چه کسانی مقصر بودند و نقش داشتند؟ من از آغاز این پرونده پیشنهاد کردم به جای این که این فرد مستقیم در اختیار دستگاه قضا قرار گیرد، در اختیار وزارت اطلاعات قرار گیرد تا اطلاعات این موضوع کاملا شفاف شود بعد در اختیار دستگاه قضا قرار گیرد.
روحانی عنوان کرد: به هر دلیلی این نظر عملی نشد. خب انتظار مردم چیست؟ انتظار مردم این است که ماجرا برای مردم روشن شود. مردم سوالاتی دارند. سوال مردم باید پاسخ داده شود.

**اگر به سوال مردم پاسخ داده نشود اعتماد عمومی را از دست می دهیم
وی تاکید کرد: من همین جا به عنوان نماینده ملت ایران و به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی عرض می کنم در پرونده های مهمی که میلیاردها اموال عمومی مردم حیف و میل شده است؛ باید به سوالات مردم پاسخ داده شود. اگر پاسخ داده نشود موضوعی مهم تر از سه و ده ها میلیارد دلار از دست داده ایم و آن مساله اعتماد عمومی مردم است.
رئیس قوه مجریه افزود: آن مساله سرمایه اجتماعی است؛ بزرگترین سرمایه ای که نظام جمهوری اسلامی ایران دارد، سرمایه اجتماعی است.