به گزارش خبرگزاری فارس، حضور رئیس جمهور ایران در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، امسال نیز همچون هشت سال گذشته کانون توجه رسانه‌های بین‌المللی قرار گرفته بود، اما با تفاوتی بسیار چشمگیر و بازخوردی بسیار متفاوت از گذشته.
شاید علت این تفاوت به دو نکته باز گردد؛ یکی سخنان مقام معظم رهبری در دیدار فرماندهان، پیشکسوتان و پرسنل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که فرمودند «نرمش قهرمانانه بسیار مفید و گاهی لازم است» و «انعطاف‌پذیری گاهی در دیپلماسی لازم است» و دیگری نامه‌‌نگاری میان روسای جمهوری ایران و آمریکا که با پیش‌قدمی باراک اوباما شروع شد و پاسخ حسن روحانی را در پی داشت.
بنا بر اعلام کاخ سفید، موضوع هسته‌ای ایران و مذاکرات مربوط به آن، محور اصلی این نامه را تشکیل می‌داده و ظاهرا اوباما در آن نسبت به یافتن راهکاری برای مسئله اتمی ایران ابراز تمایل کرده است. شاید به واسطه همین ابراز تمایل بود که حسن روحانی در گفت‌وگو با شبکه خبری «ان‌بی‌سی‌نیوز»، لحن نامه رئیس جمهور آمریکا را «مثبت و سازنده» ارزیابی کرد.
این دو مورد، در کنار انتشار اخبار مربوط به ارسال پیغام‌های کاخ سفید به ایران از طریق برخی فرستادگان خارجی از جمله پادشاه عمان و معاون دبیرکل سازمان ملل، موجب شد سفر حسن روحانی به نیویورک برای حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل با گمانه‌های بسیاری همراه باشد و همه منتظر رخداد رویدادی غیرمنتظره باشند. شاید یکی از مهمترین و چالشی‌ترین این گمانه‌ها، بحث احتمال دیدار روحانی با اوباما بود که مقامات کاخ سفید نیز آن را بعید ندانستند تا جایی که «بن رودز»، سخنگوی کاخ سفید دوشنبه گذشته، یکم مهرماه در پاسخ به خبرنگاران گفت، «در حالی که دیداری بین دو رئیس جمهور ایران و آمریکا برنامه‌ریزی نشده اما نمی‌توان آن را منتفی دانست.»
اما با توجه به قطع رابطه 35 ساله ایران و آمریکا و نیز موانع داخلی و خارجی بسیاری که در مسیر هر دو کشور وجود دارد، این گمانه چندان امکان‌پذیر به نظر نمی‌رسید. اما در این میان اتفاق دیگری رخ داد که اگر با اهمیت‌تر از دیدار روحانی و اوباما نمی‌توانست باشد، کم اهمیت‌تر نیز نبود؛ دیدار مستقیم وزرای خارجه ایران و آمریکا پس از 34 سال.
البته پیش از این دیدار دوجانبه، شوک رسانه‌ای دیگری رخ داده بود که طی یک دهه مناقشه بر سر مسئله هسته‌ای ایران بی‌سابقه بود. محمد جواد ظریف و جان کری به همراه سایر وزرای خارجه گروه 5+1 پشت یک میز و البته پهلو به پهلوی هم نشستند تا شرایط را برای «رسیدن به توافق در کوتاه‌ترین زمان ممکن» فراهم سازند. این رویداد به حدی نادر بود که عکس خندان این دو در صندلی‌های کنار هم به تصویر یک اکثر رسانه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای تبدیل شد. آخرین دیدار مستقیم وزیران خارجه ایران و و آمریکا به گفت‌وگوی ابراهیم یزدی و سایروس ونس در سال 1979 بر‌می‌گردد.
پس از برگزاری نشست 5+1 با ایران بود که جان کری در نشست خبری از دیدار دوجانبه خود با همتای ایرانی‌اش خبر داد و لحن و نوع گفت‌وگوی تیم ایرانی در دور جدید مذاکرات هسته‌ای را متفاوت از قبل ارزیابی کرد. او ادامه داد: «من و و همکارانم در گروه 1+5 محمد جواد ظریف را تحسین می‌کنیم چراکه او در لحن بسیار متفاوت بود و نسبت به احتمالات آینده بینش بسیار متفاوتی را مطرح کرد.» ظریف هم این نشست را «بسیار سازنده» و «بسیار جدی» توصیف کرد. او همچنین ابراز امیدواری کرد از طریق مذاکره همه تحریم‌ها برچیده شوند.
وزیر امور خارجه کشورمان پس از اتمام جلسه به جلسه سخنرانی حسن روحانی در شورای روابط خارجی آمریکا رفت. زمانی که روحانی از او دعوت کرد به تریبون بیاید، ظریف، خود تایید کرد، در حاشیه نشست، با همتای آمریکایی‌اش دیدار و گفت‌وگوی مستقیم داشته است.
او سخنان جان کری را «بسیار مثبت» توصیف کرد و گفت: «درباره چند موضوع به طور بسیار فشرده گفت‌وگو داشتیم.» ظریف گفت که جان کری هم دیدگاه‌های اوباما را منتقل کرده است. او سپس تاکید کرد: «اکنون موقع عملی کردن حرف‌هاست.»
در حالی که مذاکرات مقامات ایرانی و آمریکایی پس از سه دهه آنهم در این سطح به خبر اول رسانه‌های جهانی تبدیل شده بود، شوک دیگری به همه ناظران رویدادهای مجمع عمومی سازمان ملل وارد شد؛ تماس تلفنی باراک اوباما با حسن روحانی.
طبق برخی گزارش‌ها، در حالی که رئیس جمهوری اسلامی ایران در حال حرکت از محل اقامت خود به سمت فرودگاه برای خروج از نیویورک بود، رئیس جمهور آمریکا با وی تماس گرفت؛ تماسی که البته بی‌حاشیه نیز نبود چراکه سوزان رایس، مشاور امنیت ملی آمریکا مدعی شد، روحانی از اوباما خواسته با او تماس بگیرد و رئیس جمهور کشورمان نیز در واکنش به این موضوع اظهار داشت، «مکالمه تلفنی با اوباما به تقاضای کاخ سفید بوده است.
به هر حال، این تماس نیز بی‌سابقه‌ترین رویداد نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد را رقم زد و توجهات از دیدار وزرای خارجه دو کشور را به خود معطوف ساخت. پس از آن بود که ابتدا حسن روحانی در حساب توئیتر خود به این مکالمه تلفنی اشاره کرد و نوشت: «در گفت‌وگوی تلفنی، دو رئیس جمهور، اراده سیاسی خود برای حل سریع مسئله هسته‌ای را ابراز داشتند.» طبق این متن، اوباما به روحانی گفته، «من احترام خود به شما و مردم ایران را ابراز می‌دارم. معتقدم که روابط بین ایران و ایالات متحده، تاثیر عمیقی بر منطقه خواهد داشت. اگر ما بتوانیم در موضوع هسته‌ای به پیشرفت دست یابیم، مسائل دیگر و از جمله سوریه به نحو مثبتی تاثیر خواهد پذیرفت» و روحانی نیز در پاسخ به وی گفته، «در موضوع هسته‌ای به شرط وجود اراده سیاسی، راهی سریع برای حل مسئله وجود دارد. ما در مورد آن چه از 5+1 و به طور خاص دولت شما در هفته‌های آینده خواهیم دید، امیدواریم. من تشکر خود از مهمان نوازی و تماس تلفنی شما را ابراز می‌دارم. روز خوبی داشته باشید، آقای رئیس جمهور». ظاهرا روحانی در این تماس تلفنی «روز خوبی داشته باشید» را به زبان انگلیسی گفته و اوباما نیز در پاسخ به او «خداحافظ» را به زبان فارسی بیان کرده و با آرزوی سفری خوش برای روحانی، از او بابت ترافیک نیویورک عذرخواهی کرده است.
رئیس جمهور آمریکا نیز بعد از ظهر جمعه در یک کنفرانس خبری در واشنگتن از مکالمه تلفنی خود با رئیس جمهور ایران خبر داد؛ مکالمه‌ای که به گفته مقامات آمریکایی در ساعت دو و نیم بعد از ظهر جمعه و به مدت 15 دقیقه صورت گرفته است.
به گفته اوباما، او پس از گفت‌وگو با همتای ایرانی خود به این نتیجه رسیده است که دو کشور می‌توانند به یک توافق جامع برای پایان دادن به مناقشه هسته‌ای دست پیدا کنند. وی افزود: ضمن تلاش برای همکاری با ایران، همکاری نزدیکی با اسرائیل خواهد داشت. اوباما همچنین گفته، راه رسیدن به توافق با ایران دشوار است ولی با روی کار آمدن دولت جدید در ایران، یک فرصت استثنایی برای پیش بردن گفت‌وگوها پدیده آمده است. حرف اوباما درباره دشوار بودن این مسیر بیراه نیست چراکه همیشه اغلب رویکردهای سیاست خارجی، همواره در داخل مخالف و موافقانی دارند که باید منتظر ماند و دید آیا این موج دیپلماسی توان مقابله با سد مخالفان هر دو طرف را داراست یا خیر.