دنياي اقتصاد- «برنامه اقدام مشترک» در راستای توافق اولیه ایران با کشورهای عضو 1+5 در حالی از امروز اجرایی می‌شود که بر اساس متن این برنامه، طرفین باید حداکثر ظرف مدت یک سال، طرح جامعی را برای به سرانجام رسیدن این بخش از توافقات به اجرا بگذارند. بر مبنای توافقات دو طرف در این بخش، تهران موقتا بخشی از برنامه‌های هسته‌ای خود را متوقف می‌کند و در ازای آن برخی از تحریم‌های بین‌المللی در بخش‌های پتروشیمی، نفت و خودرو به حال تعلیق در می‌آید. مایکل مان، سخنگوی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نيز دیروز اعلام کرد که این اتحادیه امروز پس از دریافت گزارش آژانس تحریم‌های ایران را لغو خواهد کرد.
ظریف: توافق نهایی دشوار نیست
اجرای توافق ژنو از امروز
گروه دیپلماسی- بازرسان سازمان بین‌المللی انرژی اتمی در شرایطی روز شنبه وارد تهران شدند که قرار است از امروز دوشنبه «برنامه اقدام مشترک» در زمینه توافق‌نامه اولیه ژنو میان ایران و کشورهای گروه 1+5 آغاز شود. در این رابطه محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز دو روز پیش از آغاز رسمی توافق‌نامه اتمی ژنو، در یک نشست خبری گفت: «اگر طرف مقابل آماده رسیدن به تفاهم نهایی باشد این کار، کار بسیار دشواری نیست، گرچه مذاکرات دشواری را در پیش خواهیم داشت.»
ظریف که در نشست خبری مشترکی همراه همتای سنگالی خود حضور داشت، ادامه داد: «براساس متن برنامه اقدام مشترک، طرفین حداکثر باید ظرف مدت یکسال طرح جامعی را به اجرا بگذارند و معتقدیم این طرح جامع باید بسیار سریع‌تر مورد مذاکره قرار گرفته و اجرایی شود.» ایران و کشورهای طرف گفت‌وگو در گروه ۵+۱ در آذرماه بر سر توافقی اولیه داوطلبانه متعهد شده‌اند تا تهران موقتا بخشی از برنامه‌های اتمی خود را متوقف کند، در ازای آن برخی تحریم‌های بین‌المللی نیز کاهش یابند. این موضوع «گامی اولیه» برای رسیدن به توافقی کامل و همه‌جانبه در یکسال آینده عنوان شده‌ است. همچنین وزیر خارجه ایران در آخرین گزارش فیس‌بوکی خود در این رابطه نوشت: «روز دوشنبه اجرای برنامه اقدام ژنو آغاز خواهد شد و من امیدوارم که اجرای مرحله اول نتایج مثبتی برای کشور و صلح و ثبات در منطقه و جهان داشته باشد و زمینه را برای مذاکره اساسی برای راه‌حل نهایی آماده کند.»
کمالوندی: تعلیق غنی‌سازی 20درصد از دوشنبه آغاز می‎شود
از دیگر سو بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با «ایسنا» از گفت‌وگوهای میان مسوولان فنی و کارشناسی این سازمان و هیات بازرسان آژانس درباره آماده‌سازی نظارت بر اجرای توافق ژنو خبر داد. او با اعلام حضور تیمی حدودا 10 نفره از بازرسان آژانس در ایران، گفت: «این بازرسان روز 30 دی‌ماه در گروه‌های دو یا سه‌نفره در مراکز تعیین‌شده از جمله تاسیسات غنی‌سازی نطنز و فردو قرار می‌گیرند و اقدامات لازم را برای اجرای توافق ژنو صورت می‌دهند.» به گفته کمالوندی، مهم‌ترین اقدام هسته‌ای ایران در روز نخست تعلیق غنی‌سازی 20 درصد است؛ همچنین در روز نخست فرآیند رقیق‌سازی نیمی از ذخایر اورانیوم 20 درصد ایران آغاز می‌شود. او گفت: «ماشین‌های سانتریفیوژ که تاکنون غنی‌سازی 20 درصد انجام می‌دادند، پس از تعلیق این روند بلافاصله برای تولید اورانیوم تا غنای پنج درصد آماده می‌شوند.» سخنگوی سازمان انرژی اتمی در رابطه با رآکتور اراک نیز تاکید کرد بازرسان آژانس پیش از این هم هر سه ماه یکبار از رآکتور اراک بازدید می‌کردند، اما بر اساس توافق قرار است هر یک ماه از این تاسیسات بازدید کنند که این بازدید می‌تواند در طول یک ماه آینده انجام شود. همچنین مدیرکل آژانس روز جمعه (27 دی) گزارشی چهار صفحه‌ای درباره توافق ایران و 1+5 که مسوولیت راستی‌آزمایی اقدامات هسته‌ای را به عهده آژانس نهاده است همراه با جزئیات این اقدامات منتشر و در اختیار اعضای شورای حکام برای بررسی قرار داد. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی آژانس، اقدامات هسته‌ای ایران که قرار است در 6 ‌ماه صورت گیرد «اقدامات داوطلبانه» خواهد بود. همچنین بر اساس این گزارش تولید اورانیوم 5 درصدی ایران از تاریخ 30 دی ادامه می‌یابد اما اورانیوم تولید شده در مدت 6 ماه به اکسید تبدیل می‌شود. آژانس نیز اعلام کرده‌است که ایران فعالیت‌های تحقیق و توسعه پادمانی خود را ادامه خواهد داد از جمله فعالیت‌های تحقیق و توسعه فعلی‌اش در زمینه غنی‌سازی.
تعهدات متقابل بر اساس توافق ژنو که روز سوم آذر (۲۴ نوامبر) بین ایران و 6کشور آمریکا، بریتانیا، چین، روسیه، فرانسه و آلمان امضا شده، قرار است از اول بهمن ۱۳۹۲ به مدت 6 ماه فعالیت‌های غنی‌سازی ایران محدود شود. در متن جدیدی که کاخ سفید منتشر کرده، ایران متعهد شده از روز اول بهمن ماه ۱۳۹۲ همه فعالیت‌های خود در ارتباط با غنی‌سازی ۲۰ درصدی را متوقف کند و عملیات رقیق‌سازی نیمی از ذخیره اورانیوم ۲۰ درصدی را آغاز کند تا جایی که این مواد دیگر قابلیت غنی‌سازی مجدد نداشته باشند. همچنین ایران متعهد می‌شود ساخت سانتریفیوژهای جدید را متوقف کند و تلاشی برای جایگزین کردن سانتریفیوژهای جدید با آنها که از کار افتاده‌اند، نکند. به این ترتیب در پایان 6 ماه زمان اجرایی توافق ژنو، ایران ذخیره جدیدی از سانتریفیوژهای جدید نخواهد داشت. از دیگر سو به ازای توقف غنی‌سازی ۲۰ درصدی، قرار است چهار میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار از اموال بلوکه شده ایران در هشت قسط آزاد شود و همین‌طور تحریم صادرات محصولات پتروشیمی و واردات محصولات مربوط به صنعت خودرو ایران و بعضی تحریم‌های دیگر متوقف شود.
نماینده پارلمان آلمان: تحریم ایران به اقتصاد کشورهای تحریم‌کننده آسیب زد
همزمان یک نماینده پارلمان و معاون فراکسیون حزب دموکرات مسیحی آلمان گفت که تحریم‌های غرب علیه ایران بر اقتصاد کشورهای تحریم‌کننده تاثیر گذاشته‌است. به گزارش «ایسنا»، آندریاس شوکنهوف، معاون فراکسیون حزب دموکرات مسیحی آلمان در بوندستاگ (مجلس فدرال) روز یکشنبه گفت که این تحریم‌ها نه‌تنها برای ایران مشکل ساز شد، بلکه تاثیر منفی بر کشورهای تحریم‌کننده گذاشت. به گزارش شبکه خبری پرس‌تی‌وی، او افزود که در جریان گفت‌وگوهای هسته‌ای بین تهران و 6 قدرت جهانی، اين کشورها سعی کردند هم موضوع هسته‌ای ایران را حل کنند و هم فرصت سیاسی جدیدی برای کاهش و سپس لغو تحریم‌ها ایجاد کنند.
صدر: به سمت تعلیق درازمدت تحریم‌ها می‌رویم
در همین رابطه، سید محمد صدر که پیشینه فعالیت در حوزه‌های متعددی را در وزارت امور خارجه در کارنامه خود دارد، در گفت‌وگو با «ایسنا» گفت: «با مذاکراتی که ایران در ژنو دنبال می‌کند به سمتی می‌رویم که نه تنها تحریم‌ها در درازمدت تعلیق می‌شود بلکه انزوای سیاسی ایران نیز پایان می‌یابد.» او که در دولت شهید رجایی وارد این وزارتخانه شد، زمانی مدیر کل امور اروپا و آمریکا بود و در زمان ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی نیز معاونت عربی و آفریقایی را برعهده داشته‌است، با مثبت ارزیابی کردن توافق‌نامه هسته‌ای ژنو تاکید کرد نقاط ضعفی که در هشت سال گذشته وجود داشت منجر به تحمیل تحریم‌های بسیار ناعادلانه‌ای در زمینه تحریم‌های بین‌المللی و دوجانبه از طرف کشورهای مختلف از جمله آمریکا و اتحادیه اروپا، چین، کانادا، کره‌جنوبی، هند و... به ایران شده بود و در نتیجه آن مشکلات بسیار زیاد اقتصادی به ایران تحمیل شد. از جمله اینکه حدود 100 میلیارد دلار از درآمد نفتی ایران در خارج از کشور بلوکه شده است که دولت ایران نمی‌تواند از آن استفاده کند.
با مذاکرات ژنو انزوای سیاسی ایران نیز پایان می‌یابد
مشاور وزیر امور خارجه همچنین معتقد است امروز ایران به معنای واقعی به دنبال گسترش روابط با همسایگانش است. با اینکه او از برخی عملکردهای همسایگان ایران گله‌هایی دارد؛ اما امیدوار است همسایگان نیز این تغییر رفتار در سیاست خارجی را بدانند و در پایان چهار ساله دولت جدید روابط ایران با همه کشورها فصل جدیدی داشته باشد. او توضیح داد: «بخشی از مشکلات ناشی از تحریم‌ها مربوط به مسائل اقتصادی است، اما بُعد دیگر تحریم‌ها انزوایی است که تحریم به مرور زمان ایجاد می‌کند. این انزوا است که روز به روز موقعیت بین‌المللی ایران را ضعیف‌تر می‌کند؛ بنابراین مذاکرات اگر ادامه پیدا کند و در همین مسیر پیش برود دو مشکل اساسی ایران را البته در یک مقطع زمانی نه چندان کوتاه حل خواهد کرد.» مشاور وزیر امور خارجه همچنین درباره اخبار منتشر شده در رابطه با وجود هیاتی برای نظارت بر تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران و مذاکرات با 1+5، گفت: «من از آنچه با عنوان وجود تیم نظارتی جدید مطرح شده مطلع نیستم، اما به‌طور کلی به لحاظ قانونی ناظر اصلی بر این موضوع شورای‌عالی امنیت ملی است که متشکل از رئیس‌جمهور، رئیس قوه‌قضائیه و رئیس مجلس و نیروهای نظامی و اطلاعاتی است که در راس آن نیز رهبری قرار دارند. آیا ما در کشور ناظری بالاتر از این داریم؟ ناظری که رئیسان سه قوه در آن حضور دارند.»