موفقیت نیروهای «الحشد الشعبی» در ماموریت قطع خطوط امدادرسانی داعش در غرب موصل سبب شده است که بحث هایی درباره امکان عملیات در داخل سوریه از سوی این نیروها برای کوبیدن سر افعی مطرح شود.
خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- فرزاد فرهادی: الحشد الشعبی پس از نهم ژانویه ۲۰۱۴ یعنی زمانی که داعش مناطق زیادی از عراق را به اشغال خود درآورد و بغداد تهدید شد، متولد شد. الحشد الشعبی بر اساس فتوای مرجعیت دینی در نجف اشرف ایجاد شد تا مانع از تحرکات بیشتر تکفیری ها شود.
الحشد الشعبی متشکل از نیروهای داوطلب مردمی و گروههای مقاومت اسلامی هستند. الحشد الشعبی متشکل از نیروهای نظامی آموزش دیده و باتجربه جنگی یعنی گروههای مقاومت اسلامی و داوطلبانی که به سرعت آموزش های نظامی لازم برای جنگ با داعش را فرا گرفتند، است.
نیروهای الحشد الشعبی یا بسیج مردمی موفق به دستاوردهای گسترده ای ضد داعش شدند و عراق را از نابودی نجات دادند. نیروهای مردمی ابتدا تحرکات تکفیری ها را سد کردند و سپس به حمله روی آوردند و شاهکارهای بی نظیری را خلق کردند و نه تنها در هیچ جنگی ضد داعش شکست نخوردند بلکه در هر جنگی که شرکت کردند پیروز و سربلند از آن خارج شدندنیروهای الحشد الشعبی نه تنها در هیچ جنگی ضد داعش شکست نخوردند بلکه در هر جنگی که شرکت کردند پیروز و سربلند از آن خارج شدند.
همین خصلت و ویژگی الحشد الشعبی یعنی شکست ناپذیر بودن و موفقیت بالای آن سبب مخالفت های گسترده آمریکا و همپیمانان منطقه ای آنها شد و از سر ناسازگاری با آن درآمدند.
اما اینکه چرا آمریکایی ها مخالف الحشد الشعبی هستند به این دلیل است که آمریکا و رژیم صهیونیستی با ظهور و بروز قدرت جدید در منطقه مشابه حزب الله لبنان مخالف هستند.
از سویی آمریکا معمولا به دنبال این است که همه امور در خدمت منافع آن باشد و اینکه همه تشکلات نظامی در منطقه در دستان آن باشد و به خوبی می داند که پیاده کردن این سیاست بر روی الحشد الشعبی میسر نیست.
دلیل دیگر اینکه؛ انتخابات پارلمانی در عراق پیش رو است و آمریکا و همپیمانان آن در کشورهای حوزه خلیج فارس به دنبال این هستند که به گونه ای الحشد الشعبی دستاوردی نداشته باشد تا افرادی از الحشد الشعبی که قصد مشارکت در انتخابات را داشته باشند، راه به جایی نبرند.
کسانی که به توان نیروهای مردمی عراق و جانفشانی های آن در راه دفاع از عراق و ملت آن شک می کنند در توهم به سر می برند. کسانی که سعی دارند الحشد الشعبی را به گونه ای دیگر جلوه دهند این نکته را از یاد برده اند که الحشد الشعبی کاملا قانونی است.
در واقع در عملیات آزاد سازی موصل نیز ماموریت عادی به نیروهای مردمی داده نشده، بلکه ماموریتی هوشمندانه به آنها واگذار شده استدر عملیات آزاد سازی موصل نیز ماموریت عادی به نیروهای مردمی داده نشده، بلکه ماموریتی هوشمندانه به آنها واگذار شده است. اینکه محور غرب موصل به الحشد الشعبی داده شده است با هدف قطع امداد رسانی داعش و ممانعت از فرار تکفیری هاست. ماموریت این است که داعشی ها نتوانند از عراق به سوریه بروند و بالعکس از سوریه به عراق بیایند. این ماموریت نقش به سزایی در دستاوردها و پیروزی های نیروهای عراقی ایفا کرده است.
اما سئوالی که ذهن تحلیلگران و ناظران امور منطقه را به خود مشغول کرده، این است که دایره ماموریت الحشد الشعبی می تواند فراتر از قطع امداد رسانی داعش باشد یعنی اینکه در داخل عمق سوریه عملیات انجام دهد؟ آیا الحشد الشعبی می تواند برای تحکیم عقبه استراتژیک عراق در غرب این کشور و شرق سوریه اقداماتی انجام دهد تا داعش مجددا به عراق نفوذ نکند؟ به عبارت دیگر آیا این امکان وجود خواهد داشت که نیروهای مردمی به تعقیب تکفیری ها در داخل سوریه بپردازند؟
در پاسخ به این سئوالات دو دیدگاه نزد تحلیلگران و کارشناسان امور وجود دارد؛ برخی حامی عملیات ضد داعش در داخل سوریه هستند. آنها بر این باورند که رزمندگان الحشد الشعبی، داعش را در هر نقطه ای تحت تعقیب قرار خواهند داد. از نگاه این افراد؛ امنیت سوریه و عراق یکی است و وجود تروریستها در خاک سوریه، امنیت عراق را دستخوش تهدید قرار می دهد.
از نگاه این افراد؛ پایگاه های تروریستهای داعش در سوریه، تغذیه کننده ترویسم در داخل عراق و سبب ایجاد فساد و خونریزی شده است و این تهدید تا زمانی که سر افعی در داخل سوریه قطع نشود ادامه خواهد یافتپایگاه های تروریستهای داعش در سوریه، تغذیه کننده ترویسم در داخل عراق و سبب ایجاد فساد و خونریزی شده است و این تهدید تا زمانی که سر افعی در داخل سوریه قطع نشود ادامه خواهد یافت از همین رو؛ باید پایگاه های آنها در داخل سوریه هدف قرار گیرد تا تکفیری ها علاوه بر اینکه عقبه خود را از دست می دهند در آینده و پس از آزاد سازی موصل، مجددا فرصتی برای ورود به عراق نیابند.
این دسته از تحلیلگران و کارشناسان، مرزهای کنترل نشده با سوریه را عامل نفوذ داعش به عراق و خونریزی های آن می دانند و اینکه خطر تا زمانی که عقبه تکفیری ها قطع نشود باقی است.
البته از نگاه این افراد، هر گونه اقدام و عملیاتی در این زمینه نیازمند موافقت حیدر العبادی به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح و نیز درخواست دولت سوریه است.
به اعتقاد این ناظران، اگر موافقت دولت عراق و درخواست دولت سوریه وجود داشته باشد مشکلی ایجاد نمی شود زیرا خطر ضد سوریه در واقع خطر ضد عراق است و اگر سوریه از لوث تکفیری ها آزاد نشود همواره خطر باقی خواهد ماند.
از دیدگاه این افراد باید گلوی داعش در داخل سوریه فشرده شود تا تکفیری ها نتوانند سلاح در نزدیکی مرزهای عراق در داخل سوریه پنهان کنند و اینکه از این سلاحها برای تقویت همقطاران خود در موصل یا پس از آزاد سازی موصل برای یورش مجدد به عراق، بهره نبرند و دست به یورش ضد عراق نزنند.
حامیان عملیات الحشد الشعبی در سوریه بر این باورند که هدف اصلی جبهه النصره و داعش تسلط بر عراق بوده است و اگر فتوای مرجعیت نبود آنها به بغداد می رسیدند و طرح های تروریستها پس از تسلط بر سوریه، تسلط بر عراق است.
از نگاه حامیان عملیات الحشد الشعبی؛ اگر سوریه درخواست ارائه کند هیچ گونه تضادی با قوانین بین المللی ایجاد نمی شود و نه تنها مخل حسن همجواری نیست بلکه از مصادیق حسن همجواری است.
در مقابل گروهی دیگر بر این باورند که الحشد الشعبی باید صرفا در داخل عراق فعالیت کند و در داخل سوریه دست به عملیات نزند. به اعتقاد این دسته از تحلیلگران، هر گونه اقدام در این زمینه شرایط سیاسی در داخل عراق را پیچیده می کند. به اعتقاد این دسته از ناظران، از آنجا که ماموریت های مرزی با وزارت کشور عراق است اگر این ماموریت به الحشد الشعبی سپرده شود در واقع نوعی بی نظمی میان تشکلات نظامی ایجاد می شود.
از دیدگاه این افراد، هر گونه عملیات نظامی الحشد الشعبی در داخل سوریه این نیروها را از حالت بومی خارج و بُعد بین المللی به آنها می دهد. از نظر این دسته از تحلیلگران عملیات الحشد الشعبی به مجوزهای لازم قانونگذاری و مرجعیت و دیگر شرایط لازم نیاز دارد و گرنه نوعی بی ثباتی ایجاد می کند.
اما اگر به موضوع از بُعد امنیت ملی بنگریم، هر کشوری برای مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی برنامه ریزی خاصی را دنبال می کنداگر به موضوع از بُعد امنیت ملی بنگریم، هر کشوری برای مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی برنامه ریزی خاصی را دنبال می کند. امنیت واقعی زمانی میسر می شود که منشاء تهدیدات شناخته شود و با آن مقابله شود.
برای تامین امنیت ملی، هر کشوری باید همه تدابیر پیشگیرانه را به عمل آورد و با همه خطراتی که ثبات و موجودیت کشور را نشانه می گیرد مقابله کند. در واقع بر اساس منشور سازمان ملل نیز هر کشوری حق دارد اقدامات لازم را برای مقابله با تهدیدات به عمل آورد.
گروههای تروریستی در سوریه امتداد گروههای تروریستی در عراق هستند و این گروهها بسته به شرایط در داخل دو کشور فعالیت می کنند. از این رو تا زمانی که امنیت ملی در معرض خطر از جانب گروههای مسلح در سوریه باشد این امکان وجود دارد که نیرویی به مقابله با آنها برخیزد.
عملیات الحشد الشعبی موضوعی استراتژیک برای حمایت از امنیت عراق محسوب می شود به ویژه که سوریه و عراق در جبهه واحدی ضد تکفیری ها قرار دارند و هر دو کشور در معرض تهدید تفکر تکفیری قرار گرفته اند و مرزهای عراق باید به شکل مطلوب امن شود.
از سوی دیگر گروههای مقاومت عراق از مدتها قبل در جنگ علیه تروریسم در سوریه حضور دارند. بسیاری از رزمندگان مقاومت اسلامی عراق در سوریه با شجاعت تمام از حرم حضرت زینب (س) دفاع می کنند.
اما نکته این است که مشارکت الحشد الشعبی در سوریه اگر محقق شود این توان را دارد که معادلات حاکم بر سوریه را تغییر دهد به ویژه که توجه شود که حمله هوایی اگر اقدام زمینی همراه آن نباشد، موثر واقع نمی شود.