همه می‌دانیم که رشد و پیشرفت اقتصادی هر کشور مبتنی بر تولید پایدار و باکیفیت است، این را هم می‌دانیم که تولیدی می‌تواند کارنامه مثبتی از خود برجای بگذارد که بتواند در داخل موفق عمل کند و در این صورت است که به‌طور قطع به بازارهای جهانی هم راه می‌یابد و می‌تواند در بازارهای هدف حرفی برای گفتن داشته باشد. در همین راستا صادرات به‌عنوان وزنه سنگینی محسوب می‌شود که می‌تواند راه روشن و مناسبی برای هر کشوری ترسیم کند، چرا که با رشد صادرات و افزایش بیش از پیش آن می‌توان ارزآوری بسیاری هم برای کشور رقم زد. این روزها در حالی نوسانات نرخ ارز نقل محافل رسانه‌ای شده است که به گفته برخی مسوولان افزایش نرخ ارز می‌تواند تاثیر بسزایی در رشد صادرات داشته باشد. ضمن این‌که صادرات غیرنفتی نیز یکی از ارکان اصلی در تحقق اقتصاد مقاومتی محسوب می‌شود. صادراتی که سال‌هاست بر رشد و پیشی گرفتن آن بر اقتصاد نفتی تاکید شده است، چراکه بخشی از تلاش مسوولان قطع وابستگی اقتصاد ایران به نفت و صادرات نفتی است. به همین دلیل توجه ویژه و برنامه‌ریزی در حوزه صادرات امری ضروری محسوب می‌شود. شکوفایی صادرات غیرنفتی سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر این‌که امسال سال طلایی و کلیدی برای صادرکنندگان محسوب می‌شود، گفت: روز ملی صادرات می‌تواند باعث شکوفایی صادرات غیر نفتی شود. سیدعلیرضا شجاعی در گفت‌وگو با شاتا تصریح کرد: موضوع صادرات به‌عنوان یکی از موضوعات کلیدی و مهم در وزارت بازرگانی سابق مطرح بوده است که در حال حاضر نیز با تشکیل وزارتخانه جدید بیش از پیش به آن توجه می‌شود. وی افزایش صادرات غیرنفتی با ارزش افزوده بالا مانند کالاهایی با فناوری پیشرفته و نیز خدمات فنی و مهندسی در سال‌جاری را موفقیت در امر صادرات غیرنفتی عنوان کرد و گفت: آمارها نشان‌دهنده آن است که تولید‌کنندگان به سوی تولید کالای صادرات‌گرا ترغیب شده‌اند. به گفته شجاعی، تشویق صادرکنندگان نمونه و همچنین تقویت فرهنگ مصرف کالاهای داخلی از جمله اهداف برگزاری روز ملی صادرات است. مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه به اهمیت برگزاری روز ملی صادرات اشاره و تاکید کرد: در سالی که به‌عنوان سال تولید ملی مزین شده برگزاری این روز می‌تواند نوید بخش کیفیت بالا و منحصربه‌فرد کالاهای ایرانی باشد. وی در ادامه گفت: موضوع دیگری که در روز ملی صادرات به آن پرداخته می‌شود بحث مدیریت توسعه صادرات است که از جمله سیاست‌های مهم در وزارت صنعت،معدن و تجارت نیز محسوب می‌شود. شجاعی در پایان با تاکید بر این نکته که صادرکنندگان باید از این فرصت طلایی در جهت رشد و شکوفایی صادرات کشور استفاده کنند گفت: به وسیله این فرصت کلیدی می‌توانیم وابستگی خود را به نفت قطع کنیم. رشد صادرات در نیمه نخست امسال براساس آمار گمرک در نیمه اول امسال حجم مبادلات تجاری ایران با جهان از مرز ۴۷ میلیارد دلار گذشت. از این میزان مبادلات تجاری ۲۰میلیارد و ۶۱۸ میلیون دلار به صادرات غیرنفتی اختصاص دارد.
براساس آمارها در نیمه نخست سال‌جاری سهم صادرات غیرنفتی ۴۴ درصد از کل تجارت خارجی کشورمان بوده است، این درحالی است که در مدت مشابه سال گذشته فقط ۴۲درصد از کل تجارت خارجی کشورمان به صادرات غیرنفتی اختصاص داشت. این گزارش درخصوص صادرات به تفکیک میعانات گازی، محصولات پتروشیمی و سایر کالاها در شش‌ماه نخست سال‌جاری می‌افزاید: در این مدت چهار میلیارد و ۵۸۵ میلیون دلار میعانات گازی، پنج میلیارد و ۷۵۳ میلیون دلار به محصولات پتروشیمی و ۱۰ میلیارد و ۲۸۰ میلیون دلار به سایر کالاها اختصاص داشته است. براساس این گزارش، صادرات غیرنفتی به لحاظ وزن ۵/۶۶درصد و از حیث ارزش چهار درصد کاهش داشته است.همچنین به لحاظ وزنی نیز در این مدت به میزان ۳۷ میلیون و ۴۵۶ هزار تن انواع کالا صادر و ۱۹ میلیون و ۱۲۱ هزار تن نیز از سایر کشورها وارد کشور شد.
عمده‌ترین کالاهای صادراتی نیز به ترتیب به پروپان مایع شده، پلی‌اتیلن گریدفیلم و کود اوره اختصاص دارد.
پیش‌بینی افزایش صادرات غیرنفتی
همچنین با توجه به هدفگذاری کارگروه صادرات کشور درخصوص افزایش صادرات غیرنفتی در سال‌جاری، پیش‌بینی می‌شود در نیمه دوم سال این هدف را محقق کنیم. مدیر‌کل دفتر برنامه‌ریزی تجاری سازمان توسعه تجارت ایران گفت: براساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته صادرات غیرنفتی در نیمه دوم سال افزایش خواهد یافت. چندی پیش محمدرضا ایزدیان در گفت‌وگو با ایلنا افزود: با توجه به هدفگذاری کارگروه صادرات کشور درخصوص افزایش صادرات غیرنفتی در سال‌جاری، پیش‌بینی می‌شود در نیمه دوم سال این هدف را محقق کنیم. مدیر‌کل دفتر برنامه‌ریزی تجاری سازمان توسعه تجارت در ادامه با توجه به برگزاری روز ملی صادرات تصریح کرد: این روز که سابقه طولانی در کشور دارد به‌عنوان یک دستاورد و کار خلاقانه محسوب و در واقع رویدادی در جهت توسعه و ترویج صادرات غیرنفتی تلقی می‌شود. وی با اشاره به اهداف برگزاری روز ملی صادرات گفت: در بسیاری از کشورها به‌منظور ارتقای جایگاه و نقش صادرکنندگان، ایجاد انگیزه و تقویت بخش‌های پشتیبانی اعم از دولتی و خصوصی، ایجاد غرور و افتخار در منابع انسانی از رویدادی به صورت مستمر و منظم که ماحصل آن در روز ملی صادرات به نمایش گذاشته می‌شود استفاده می‌کنند.
رشد چشمگیر صادرات تهران
در این بین همچنین رشد صادرات استان تهران در چهار ماه اول امسال بیش از مجموع رشد صادرات ۱۶ استان کشور اعلام شده است بطوری‌که بر این اساس رشد صادرات این استان در چهار ماه نخست سال‌جاری از مرز ۵۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۹۰ گذشت. معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران در این خصوص افزود: در راستای تحقق هدفگذاری ۷۵ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی کشور و لزوم رشد ۵۷ در صدی صادرات استان تهران در سال‌جاری و با توجه به اعلام گمرک جمهوری اسلامی ایران در چهار ماه اول سال، صادرات استان تهران با رشد ۵۲ درصدی، بیش از مجموع صادرات ۱۶ استان دیگر کشور رشد داشته و تا تحقق اهداف تعیین‌شده فاصله‌ای نداریم. هوشنگ رضایی ثمرین تصریح کرد: در این مدت، بیش از یک‌هزار و ۲۶۳ میلیون دلار کالا از استان تهران به ۱۳۴ کشور جهان صادر شده است. وی در ادامه افزود: این میزان صادرات نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۴۱ میلیون دلار افزایش داشته و با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده پیش‌بینی می‌کنیم این روند رشد در ماه‌های آینده نیز ادامه داشته باشد. رضایی‌ثمرین همچنین با بیان این‌که عمده سبد کالای استان تهران شامل حلال‌ها، فرش، وسایل نقلیه، مصنوعات طلا، زیورآلات، پوست، روده گوسفندی و انواع دارو است، بیان کرد: سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران ضمن برگزاری نشست‌های تخصصی درخصوص کشور‌های هدف، اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری و برگزاری نمایشگاه تخصصی در خارج از کشور با حساسیت خاص، روند صادرات استان را رصد کرده و در صورت بروز هرگونه مشکل تمامی سعی خود را در راستای حل آن به‌کار می‌گیرد.
ضرورت شناسایی بازار هدف
در این میان استفاده از فرصت‌ها و خلاقیت تولیدکننده به‌عنوان دو عامل مهم در ایجاد و دستیابی به مزیت رقابتی برای آنها مطرح می‌شود. معاون بازاریابی و تنظیم روابط سازمان توسعه تجارت ایران در این رابطه گفت: عوامل کلان اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی در یک جامعه ایجاد‌کننده مزیت رقابتی برای تولیدکننده است. رضا توفیقی افزود: این عوامل کلان در برخی موارد از طریق فرصت‌های موجود در بازار و گاهی با خلاقیت خود تولیدکننده، صادرکننده و صنعتگر به‌دست می‌آید. توفیقی گفت: تولیدکننده وقتی دارای یک مزیت رقابتی باشد شرایط را برای حداکثر استفاده از فرصت‌های رقابتی خود مهیا و محصول نهایی خود را با تاکید بر مزایای رقابتی به مصرف‌کننده ارائه می‌کند. وی ادامه داد: اگر تولید‌کننده‌ای در کشوری فعالیت می‌کند که هزینه تولید پایین است، باید مزیت رقابتی خود را بر مبنای کاهش قیمت تمام شده قرار دهد و محصولات را با قیمت پایین‌تری نسبت به رقیب خود عرضه کند. توفیقی تصریح کرد: اگر در اقتصادی، فناوری تولید در سطح بالا باشد و تمام کارگران آن آموزش‌دیده و در سطح بالایی باشند، باید استراتژی رقابتی تولید را بر مبنای کیفیت تنظیم کرد، چراکه زمینه برای آن فراهم است. وی با بیان این که برای شروع یک فعالیت تولیدی باید مطالعات خوب و همه‌جانبه‌ای از بازار هدف داشته باشیم، گفت: شناسایی بازار هدف که محصولات تولیدی در آن عرضه می‌شود و همچنین مطالعه شرایط اقتصادی، در حفظ مزیت رقابتی تولید و صادرکننده امری ضروری است. در آخر...
با تمام این تفاسیر توسعه صادرات و ورود صحیح به بازارهای جهانی، همچنین حفظ شرایط و ماندگاری در آن تنها با ایجاد یک راهبرد مشخص و پایدار صادراتی و برنامه‌ریزی سنجیده صورت می‌گیرد. ضمن این‌که این مهم تلاش و پیگیری‌های تمام دستگاه‌های اجرایی مرتبط با امر صادرات را می‌طلبد. از سوی دیگر تدوین استراتژی در راستای اشاعه فرهنگ تولید مناسب‌ترین کالا برای صادرات نیز بسیار مهم تلقی می‌شود.