دو هفته‌ای که از سال جدید می‌گذرد تحولات متعددی در عرصه بین‌الملل رخ داد. در گزارش پیش رو نگاهی داریم به سرخط مهمترین رخدادهایی که در این مدت اتفاق افتاده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، از ابتدای سال 1393 تحولات زیادی در عرصه بین‌الملل رخ داده است. در این گزارش مروری خواهیم داشت به سر خط مهمترین اتفاقاتی که نقاط مختلف جهان در دو هفته اخیر شاهد بوده‌اند. ایران در جهان، خاورمیانه، آمریکا و اروپا، آسیا و آفریقا از حوزه‌های خبری است که در این گزارش به آن می‌پردازیم.
ایران در جهان:
- وزارت خارجه ایران به رأی دادگاه کانادایی مبنی بر مصادره 7 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در این کشور
واکنش نشان داد. «مرضیه افخم» سخنگوی وزارت خارجه این اقدام را فاقد ارزش قانونی خواند و گفت این اقدام کانادا می‌تواند برای این کشور تبعات حقوقی داشته باشد.
- «جان کری» وزیر خارجه آْمریکا در مصاحبه نوروزی خود با شبکه صدای آمریکا بار دیگر مواضع واشنگتن در قبال برنامه هسته‌ای ایران را تکرار کرد. وی همچنین از فتوای مقام معظم رهبری علیه تسلیحات هسته‌ای هم استقبال کرد و گفت: «من احترام زیادی برای یک فتوا قائل هستم. فتوا پیام مذهبی بسیار مهمی است. وقتی فتوایی داده می شود مردم آن را جدی می گیرند. هم چنان که ما هم آن را جدی می گیریم اگر چه این در جامعه ما فتوا مرسوم نیست. هنر اصلی تبدیل کردن پیام فتوا به یک درک حقوقی الزام آور و یک تعهد جهانی قابل قبول بین المللی است. بنابر این امیدوارم این عملی شود. من فکر می کنم این یک نقطه آغاز خوب است و من و پرزیدنت اوباما هر دو از این که رهبر ایران چنین فتوایی صادر کرد، قویا استقبال می کنیم.»
- 23 سناتور آمریکایی با ارسال نامه‌ای به «باراک اوباما» رئیس‌جمهور این کشور خواستار اتخاذ مواضع سختگیرانه در قبال ایران شدند. این 23 سناتور از رویکرد دوگانه اوباما در قبال ایران که شامل تحریم‌ها علیه ایران همراه با مذاکرات است استقبال کرده اما از وی خواستند تا روند قاطعی از شفافیت و راستی آزمایی را طی کند تا اطمینان حاصل شود ایران به دنبال دستیابی به سلاح اتمی نیست.
- گروهک تروریستی موسوم به «جیش العدل» اعلام کرد یکی از مرزبان‌های ایرانی که بهمن ماه در مرز پاکستان ربوده شده بودند را اعدام کرده است. بعد از اعلام این گروه، «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه با ارسال نامه‌ای به «بان‌کی‌مون» دبیر کل سازمان ملل خواستار اقدام جهانی علیه اقدامات تروریستی علیه ایران شد.
- منابعی در هند اعلام کردند که این کشور آماده است پول خرید نفت از ایران را به یورو پرداخت کند. پیشتر «محسن قمصری»، مدیر امور بین‌الملل شرکت نفت اعلام کرده بود که ایران ترجیح می‌دهد پول نفت را به جای روپیه به یورو دریافت کند.
- «وندی شرمن» معاون وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با موسسه مطالعاتی «آسپن» روند مذاکرات هسته‌ای را سازنده خواند، اما گفت راه زیادی تا دستیابی به توافق جامع با ایران باقی مانده است. وی همچنین اذعان کرد که مسئله حقوق بشر و حمایت ایران از حزب‌الله بعد از حل مسئله هسته‌ای در دستور کار قرار می‌گیرد.
- شورای حقوق بشر سازمان ملل مأموریت «احمد شهید» گزارشگر ویژه خود در امور ایران را یکسال دیگر تمدید کرد. این شورا همچنین قطعنامه‌ای را نیز علیه وضعیت حقوق بشر در ایران به تصویب رساند. ایران به این موضوع واکنش نشان داد و سخنگوی وزارت خارجه چنین قطعنامه‌هایی را غیرسازنده توصیف کرد.
- انتشار برخی گزارش‌ها از احتمال انتصاب «حمید ابوطالبی» به عنوان نماینده جدید ایران در سازمان ملل دستمایه جریان‌سازی رسانه‌های غربی شد. گفته می‌شود ابوطالبی در جریان تسخیر سفارت آمریکا در تهران نقش داشته است. به همین دلیل نماینده‌های تندرو کنگره آمریکا تلاش می‌کنند تا از صدور روادید برای وی جلوگیری کنند. وزارت خارجه آمریکا هم انتصاب احتمالی ابوطالبی را نگران‌کننده خوانده است.
- خبرگزاری رویترز اعلام کرد ایران در ماه فوریه بیش از سقف مجاز اعلام شده در توافق ژنو نفت فروخته است. بنا بر این گزارش، میزان فروش نفت ایران در مقایسه با زمان مشابه سال قبل، حدود 17.2درصد رشد داشته است.
-دادگاهی در آمریکا ساختمان 650 منهتن نیویورک را با ادعای مالکیت ساختمان توسط ایران مصادره کرد. این دادگاه مدعی است شرکت‌های مستقر در این ساختمان با ایران ارتباط تجاری دارند.
-«مارتین دمپسی» رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا که به سرزمین‌های اشغالی سفر کرده بود، گفت اسرائیل می‌داند که آمریکا در صورت لزوم برای مقابله با ایران از گزینه نظامی استفاده می‌کند. او همچنین گفت آمریکا و اسرائیل در بسیاری از موارد در مورد برنامه هسته‌ای ایران با هم اتفاق نظر دارند.
- وزیر خارجه پاکستان اعلام کرد «نواز شریف» نخست‌وزیر این کشور در ماه می یا ژوئن به تهران سفر می‌کند. به گفته وی، سفر نخست وزیر با هدف بهبود روابط تهران-اسلام‌آباد صورت می‌گیرد.
- خبرگزاری رویترز به نقل از منابعی در روسیه و ایران از پیشرفت مذاکرات دو کشور برای تهاتر نفتی خبر داد. به ادعای رویترز، در صورت توافق، ایران روزانه 500 هزار بشکه نفت به روسیه می‌فروشد و در ازای آن کالا و خدمات دریافت می‌کند. منابع رویترز می‌گویند این قرارداد که آمریکا آن را «مایه نگرانی» خوانده، می‌تواند درآمدی 20 میلیارد دلاری برای ایران داشته باشد.
- «ناتالی گولت» عضو کمیته روابط خارجی سنای فرانسه در گفت‌وگو با فارس از سفر اعضای کمیته مالی سنای این کشور به ایران خبر داد. به گفته وی این سفر به سرپرستی «فیلیپه مارینی» روز 2 اردیبهشت انجام می‌شود.
- دفتر ریاست‌جمهوری اتریش اعلام کرد که «هاینتس فیشر» دعوت رسمی ایران را پذیرفته و به زودی به تهران سفر می‌کند.
- صندوق بین‌المللی پول با انتشار گزارشی در مورد وضعیت اقتصادی ایران از بروز نشانه‌های ثبات در اقتصاد خبر داد. این صندوق با این حال می‌گوید چشم‌انداز کوتاه‌مدت اقتصاد ایران همچنان مبهم است.
- گروهک تروریستی «جیش العدل» اعلام کرد مرزبان‌های ایرانی را آزاد کرده و آن‌ها را به مقامات ایرانی تحویل داده است.
آمریکا و اروپا
- تنش میان غرب و روسیه بر سر کریمه همچنان ادامه دارد. در تازه‌ترین تحولات بعد از الحاق این منطقه به روسیه، کشورهای غربی از جمله انگلیس و فرانسه و همچنین ناتو به همکاری‌های نظامی خود با روسیه پایان دادند. سازمان ملل نیز با صدور قطعنامه‌ای الحاق کریمه به روسیه را غیرقانونی خواند.
- «جنز استولتنبرگ» نخست‌وزیر سابق نروژ که یک اقتصاددان است به عنوان دبیر کل جدید ائتلاف ناتو انتخاب و جایگزین «آندرگ فوگ راسموسن» شد.
- سوسیالیست‌های فرانسه شکست سنگینی را در انتخابات شهرداری‌ها متحمل شدند تا «فرانسوا اولاند» رئیس‌جمهور این کشور ناکامی دیگری را در پرونده خود ثبت کند. در پی این رخداد، نخست‌وزیر فرانسه مجبور به کناره‌گیری شد و کابینه جدیدی روی کار آمد.
- نشست امنیت هسته‌ای در حالی در لاهه برگزار شد که «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در پی تنش بر سر شبه‌جزیره «کریمه» در این نشست شرکت نکرد.
- رانش زمین در روستای اُسو، واقع در شمال شهر سیاتل آمریکا جان دستکم 30 نفر را گرفت. با وجود گذشت یک هفته از این حادثه، هنوز وضعیت حدود 150 نفر از ساکنان این روستا نامشخص است.
- 3 ژنرال ارتش ونزوئلا به اتهام تلاش برای کودتا بازداشت شدند. ونزوئلا از چند هفته قبل صحنه ناآرامی بوده و دولت این کشور آمریکا را به تلاش برای سرنگون کردن حکومت این کشور متهم کرده است.
- صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد برای حمایت از اقتصاد اوکراین، وامی 14 تا 16 میلیارد دلاری برای این کشور در نظر گرفته می‌شود. اعطای این بسته مالی مشروط به در پیش گرفتن سیاست‌های ریاضت اقتصادی است.
- «یولیو تیموشنکو» نخست‌وزیر اسبق اوکراین که بعد از برکناری «ویکتور یانوکوویچ» از ریاست‌جمهوری، از زندان آزاد شد، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور شد.
- شرکت گازپروم روسیه ضمن اعلام بدهی 1.7 میلیارد دلاری اوکراین، اعلام کرد از این پس گاز را با نرخ عادی یعنی 40درصد از بالاتر از نرخ کنونی، به اوکراین می‌فروشد.
- تیراندازی یک سرباز ارتش آمریکا در پایگاه نظامی «فورت هود» تگزاس 3 کشته و 16 زخمی بر جای گذاشت. این پایگاه در سال 2009 هم شاهد یک حادثه خونین تیراندازی بود.
- خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی از تلاش آمریکا برای کمک به ایجاد ناآرامی در کوبا از طریق شبکه‌ای اجتماعی مشابه توئیتر و مبتنی بر پیام کوتاه پرده برداشت.
خاورمیانه
- اعتصاب کارکنان وزارت خارجه رژیم‌صهیونیستی که از چند هفته قبل آغاز شده بود، وارد مرحله تازه‌ای شد و تمام سفارتخانه‌ها و مراکز دیپلماتیک این رژیم را در بر گرفت. این اعتصاب که در اعتراض به دستمزد پایین و شرایط بد کاری صورت گرفته، سفر «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر این رژیم به آمریکای لاتین را لغو کرد. «موشه یعلون» وزیر جنگ هم مجبور شد سفر خود به ایتالیا را به لغو کند.
- ارتش ترکیه یک فروند جنگنده سوری را هدف قرار داد. «رجب طیب اردوغان» نخست‌وزیر ترکیه هم این خبر را تائید کرد و مدعی شد که این جنگنده وارد حریم هوایی ترکیه شده است.
- انتشار فایل صوتی جلسه محرمانه وزیر خارجه و مقامات امنیتی ترکیه دولت این کشور را به دردسر انداخت. این فایل نشان می‌دهد که ترکیه در تلاش بوده است با حمله ساختگی از خاک سوریه به مناطق در داخل خاک خود، علیه دمشق اعلام جنگ کند.
- «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا در قالب تور خاورمیانه‌ای خود به عربستان سفر کرد. موضوع هسته‌ای ایران و بحران سوریه از جمله مباحث مطرح شده در این سفر بوده است. اوباما قرار بود در سفر خود به منطقه با سران شورای همکاری خلیج فارس هم دیدار کند، اما اختلاف میان اعضای این شورا باعث لغو این نشست شد.
- تروریستی تکفیری وابسته به داعش در شهر «رقه» در شمال سوریه مرقد عمار یاسر و اویس قرنی دو تن از اصحاب پیامبر را تخریب کردند.
- حزب عدالت و توسعه به رهبری «رجب طیب اردوغان» نخست‌وزیر ترکیه، پیروز انتخابات شهرداری‌های این کشور شد. این در حالی است که احزاب رقیب در ماه‌های اخیر با انتشار فایل‌های محرمانه تلاش کرده بودند حزب حاکم را در آستانه انتخابات تضعیف کنند.
- دادگاهی در اسرائیل «ایهود اولمرت» نخست‌وزیر اسبق این رژیم را به خاطر رشوه‌خواری مجرم شناخت. اتهامات وی به زمانی باز می‌گردد که او شهردار قدس اشغالی بود.
- اختلال در سامانه گنبد آهنین اسرائیل موجب شد تا این سامانه 2 موشک به سوی شهر «ایلات» شلیک کند.
- خودداری رژیم‌صهیونیستی از آزادی چهارمین گروه 26 نفره از اسرای فلسطینی در چارچوب مذاکرات سازش موجب شد تا «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان رسما درخواست عضویت «دولت فلسطین» در 15 نهاد و پیمان بین‌المللی را امضا کند. در پی این اقدام «جان کری» سفر خود به رام‌الله را لغو کرد و اسرائیل هم اعلام کرد اسرا را آزاد نمی‌کند. کری امروز از تصمیم آمریکا برای بازنگری در روند مذاکرات خبر داد و گفت توان واشنگتن برای پیشبرد مذاکرات محدود است.
آسیا
- «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران برای حضور در جشن نوروز به افغانستان سفر کرد. در این جشن علاوه «حامد کرزی» رئیس‌جمهور افغانستان، سران سه کشور تاجیکستان، پاکستان و آذربایجان نیز حضور داشتند.
- آتش‌بس بین دولت پاکستان و طالبان تمدید شد. طرفین که یک ماه قبل آتش‌بس اعلام کرده بودند، در تلاشند تا از طریق مذاکره به صلح دست یابند.
- مجله آلمانی «اشپیگل» از جاسوسی آژانس امنیت ملی آمریکا از مقامات سیاسی چین و شرکت‌های صنعتی این کشور پرده برداشت. این افشاگری هم بر اساس اسنادی صورت گرفته که «ادوارد اسنودن» کارمند سابق آژانس امنیت ملی آمریکا در اختیار اشپیگل قرار داده است.
- «پرویز مشرف» رئیس‌جمهور سابق پاکستان از سوءقصد جان به در برد. مهاجمان با بمبگذاری در مسیر حرکت خودروی حامل وی، قصد ترور او را داشتند، اما در این حادثه به کسی آسیب نرسید.
- «ژانتارا ساتی بالدیف» نخست‌وزیر قرقیزستان استعفا داد و «جومارات اوتوربایف» جایگزین وی شد. در قزاقستان هم کابینه جابجا شد و «کریم ماسیم‌اف» جای «سریک احمداف» را در نخست‌وزیری گرفت. ارمنستان نیز دیگر کشوری بود که شاهد تغییر نخست‌وزیر بود. «تیگران سرکیسیان» که از یک ماه قبل قصد کناره‌گیری داشت، روز پنج‌شنبه رسما از این سمت کناره‌گیری کرد.
- با وجود گذشت یک ماه از ناپدید شدن هواپیمای پرواز ام‌اچ370 خطوط هوایی مالزی، هنوز هیچ اثری از آن پیدا نشده است. با این حال، نخست‌وزیر مالزی رسما اعلام کرد که شواهد نشان می‌دهد این هواپیما در اقیانوس هند سقوط کرده است. خطوط هوایی مالزی هم مسافران این هواپیما را فوت‌شده اعلام کرد.
آفریقا
- منابع سودانی از بازداشت یک نفر به اتهام جاسوسی برای اسرائیل خبر دادند. بنا بر این گزارش‌ها، این فرد در عملیات چندی قبل جنگنده‌های اسرائیلی در خاک سودان، ایفای نقش کرده است.
- تفتیش بدنی ««صلاح الدین مزوار» وزیر خارجه مراکش در فرودگاه «شارل دوگل» پاریس فرانسه را مجبور به عذرخواهی کرد. «لوران فابیوس» وزیر خارجه فرانسه اعلام کرد در تماس تلفنی با مزوار، از این بابت عذرخواهی کرده است.
- دادگاهی در مصر 529 نفر را به جرم هواداری یا عضویت در جنبش اخوان‌المسلمین به اعدام محکوم کرد. این حکم جنجالی واکنش‌های متعددی را برانگیخت. اخوان این تصمیم را نسل‌کشی خواند و سازمان ملل خواستار لغو این حکم شد.
- عملیات نظامی اتحادیه اروپا به بهانه تأمین امنیت و برقرار صلح در آفریقای مرکزی آغاز شد. در این ماموریت حمایت موقت از امنیت در «بانگوی» پایتخت این کشور به منظور تحویل آن به نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد و یا دیگر کشورهای آفریقایی پیگیری می‌شود.
- «عبدالفتاح السیسی» که پیشتر بارها گزارش‌های منتشر شده در مورد تلاش برای رسیدن به ریاست‌جمهوری مصر را رد کرده بود، بالاخره از سمت وزارت دفاع استعفا داد و رسما در انتخابات ریاست‌جمهوری که روزهای 5 و 6 خرداد برگزار می‌شود، اعلام نامزدی کرد.