معاون بودجه معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رييس جمهوري گفت: در صورت تحقق اقتصاد مقاومتي بسياري از مسائلي كه اكنون مطرح است برطرف مي‌شود.

رحيم ممبيني در گفت و گو با خبرنگار اقتصادي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) درباه راه‌اندازي بورس ارز اظهار كرد: دولت در راه‌اندازي بورس ارز جدي است و در پي اين اقدام نوسانات قيمت ارز و رانت موجود برطرف مي‌شود.

مهمترين اقدام در راستاي تحقق اقتصاد مقاومتي فرهنگ‌سازي است

وي در ادامه با اشاره به اقتصاد مقاومتي گفت: مهمترين اقدام در راستاي تحقق اقتصاد مقاومتي فرهنگ‌سازي است كه بايد مبتني بر علم و دانش باشد بنابراين دانشگاه‌ها نقش مهمي در شكل‌گيري اقتصاد مقاومتي دارند.

معاون بودجه معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رييس جمهوري تصريح‌ كرد: اقتصاد مقاومتي بسيار وسيع است و به اين معناست كه در يك نگاه راهبردي فرصت‌‌ها، تهديد‌ها، نقاط ضعف و قوت را شناسايي و متناسب با آنها اقدام به برنامه‌ريزي كنيم.

ممبيني با اشاره به اهميت كالاهاي اساسي در اقتصاد مقاومتي، خاطرنشان كرد: اقتصاد مقاومتي مثلثي است كه مسائل امنيتي، دفاعي و اقتصادي سه ضلع آن هستند و براي تحقق آن به شناخت صحيح اين ابعاد و سپس برنامه‌ريزي نياز است.

وي تاكيد كرد: در صورت تحقق اقتصاد مقاومتي بسياري از مسائلي كه اكنون مطرح است برطرف مي‌شود.

معاون بودجه معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رييس جمهوري در ادامه درباره پيشنهاد مجلس مبني بر تشكيل شوراي عالي اقتصاد با حصور مقاماتي از سه قوه، گفت: چنين شوراي اكنون وجود دارد كه مسووليت آن با قوه مجريه است البته بايد توجه كرد كه دولت به حمايت قوه‌هاي مقننه و مجريه نياز دارد اما پيشبرد چنين شوراي از وظايف دولت است.

دنياي اقتصاد - با نزديك شدن به زمان تغيير قيمت ارز مرجع واكنش‌ها به اين اقدام جدي‌تر شده است؛ برخي نمايندگان معتقدند سياست‌هاي جديد ارزي وضعيت را سخت‌تر مي‌كنند و برخي نيز تغيير ارز مرجع را به معناي تغيير نرخ ارز در بودجه عنوان و اظهار كرده‌اند: دولت بايد براي اين اقدام از مجلس مصوبه بگيرد؛ صاحب‌نظران اقتصادي نيز معتقدند: در شرايطي كه عرضه ارز با محدوديت روبه‌رو است اقدام به افزايش نرخ مرجع با دو ملاحظه روبه‌رو است. به گفته كارشناسان اگر از قيمت تعيين شده جديد همانند نرخ 1226 توماني حمايت لازم صورت نگيرد فاصله نرخ غير‌رسمي و رسمي افزايش مي‌يابد. نكته‌اي كه پيش از اتخاذ تصميم جديد مورد قبول رييس كل بانك مركزي نيز بود. ملاحظه دوم در خصوص تغيير نرخ، به هدف‌گذاري قيمتي بازمي‌گردد؛ در حالي كه بخش عمده‌اي از نوسان قيمتي ناشي از وجود هيجان در بازار است، حركت به سوي اين قيمت‌ها مي‌تواند به خنثي‌سازي برخي سياست‌هاي اصلاحي نظير تعديل قيمت حامل‌هاي انرژي و نرخ سود سپرده‌ها منجر ‌شود. بر اين اساس كارشناسان پيشنهاد مي‌دهند دولت به جاي تغيير نرخ ارز مرجع استراتژي خود را تغيير دهد. براساس استراتژي جديد، واردات با نرخ بازار انجام مي‌شود؛ اما براي جلوگيري از افزايش قيمت كالاهاي اساسي، مابه‌التفاوت قيمت ارز مرجع با قيمت بازار به صورت يارانه ريالي به وارد‌كنندگان بايد پرداخت شود. اين روش علاوه بر حفظ ذخاير ارزي مي‌تواند پيامدهاي رانتي وضعيت كنوني را به همراه نداشته باشد.

صاحب نظران در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد پيشنهاد كردند
پیشنهاد تغییر استراتژی ارزی
گروه بازار پول- در حالی که بانک مرکزی از افزایش نرخ مرجع ارز خبر داده است، برخی از کارشناسان پیشنهاد راهکار جایگزینی را ارائه می‌دهند که بر اساس آن با حذف نرخ مرجع برای ارز، مابه‌التفاوت نرخ مرجع و بازار آزاد به کالای وارداتی پرداخت می‌شود.
بانک مرکزی طی یک سال اخیر، برای کنترل بهای ارز و ایجاد تعادل در بازار، دست به ارائه راهکارهای مختلفی زده است. از جمله این که ابتدا در خرداد ماه سال گذشته، با افزایش نرخ رسمی دلار به میزان 58 تومان در هر دلار، قیمت این ارز را به طور «رسمی» از هزار و 59 تومان به هزار و 117 تومان رساند. در فاصله دو روز پس از این تصمیم قیمت بازار آزاد دلار، تا 250 تومان در هر دلار نیز رشد کرد و موجب شد تا بانک مرکزی از این سیاست خود عقب‌نشینی کند. پس از آن دوره‌ای از التهاب ارزی در اقتصاد کشور طی شد که در پایان این دوره 8 ماهه، بانک مرکزی اقدام به «تک نرخی کردن ارز» با رقم هزار و 226 تومان براي هر دلار کرد. این اقدام که با افزایش سازوکار نظارتی در بازار همراه شد، قیمت بازار آزاد ارز را تا چندی مهار کرد، اما به دلیل برخی ملاحظات ناشی از تحریم‌های جدید غرب علیه ایران، افزایش تورم و بالا رفتن انتظار افزایش نرخ ارز در بازار موجب شد تا در دراز مدت اقدامات بانک مرکزی خنثی شود. هر چند تصمیم‌گیران ارزی، سمت و سوی بازار را به سمت افزایش قیمت ارز بردند؛ اما اقدامات بعدی همراه با حاشیه‌هایی شد که به سود بازار نبود. حاشیه‌هایی که بیشترین آن در ارائه نوعی از «یارانه ارزی» نمود داشت.
اما و اگرهای یارانه ارزی
پرداخت ارز با قيمت دولتي به مسافران خارجي، از جمله پرمساله‌ترين سياست‌هایی بود که بانک مرکزی در راه کنترل بازار به کار برد. اين سياست به طور غیر مستقیم به بخشی از مصرف‌کنندگان ارز این پیام را منتقل کرد که «اگر آنقدر پول داريد كه بخواهيد از كشور خارج شويد و پولتان را در خارج صرف كنيد، دولت به شما یارانه می‌دهد.» این سیاست گرچه به تازگی با طرح مجلس لغو شد؛ اما در مقابل شاید زیان‌هایی را در شرایط کنونی اقتصاد ایران تحمیل کرد. سیاست دیگری که شکل پیشرفته‌تری از «یارانه ارزی» را به تصویر می‌کشد تعیین اولویت‌های ارز با نرخ مرجع برای واردات بود. اولویت‌هایی که ابتدا در سه گروه و سپس در 10 گروه از سوی بانک مرکزی ارائه شد و تخصیص ارز مرجع به کالاهای وارداتی بر مبنای این اولویت‌ها صورت گرفت.
آیا سیاست درستی است؟
بانک مرکزی در تعیین سیاست‌های «یارانه‌ارزی» دلایل و استدلال‌هایی داشته که می‌توان در رد یا قبول آن استدلال‌هایی ارائه داد. کارشناسان معتقدند که با اولويت‌بندي تخصيص ارز دولتي برخي از كالاها با ارز ارزان حاشيه رانت افزايش مي‌يابد. براين اساس ممكن است ارز ارزان تخصيصي به‌جاي واردات كالاهاي اساسي وارد بازار شود. اين نگرش که از سوی کارشناسان مطرح می شود به مساله‌ای اشاره دارد که شاید مهم‌ترين مشكل ارز دولتي است و هم اکنون ناديده گرفته می‌شود: «عدم بهينه‌سازي مصرف ارز به دليل سيگنال اشتباه قيمتي.»
دو استراتژی پیش رو
در حال حاضر دو استراتژی مشخص برای آینده نرخ ارز پیش روی بانک مرکزی است: افزایش نرخ مرجع و رساندن نرخ دلار به قیمت بازار آزاد. هر کدام از این دو استراتژی نیز تبعات خاص خود را دارد. اگر نرخ ارز مرجع بالاتر از رقم فعلی برود، تاثیر مستقیمی بر متغیرهای دیگر اقتصاد کشور خواهد داشت. از جمله اینکه قیمت‌ها در بازار افزایش می‌یابد. این موضوع را تجربه‌های پیشین افزایش قیمت نرخ ارز مرجع نیز تایید می‌کند. ريیس کل بانک مرکزی نیز بارها به این موضوع اشاره کرده است. استراتژی دوم رساندن قیمت ارز به قیمتی نزدیک قیمت بازار آزاد است. کاری که پیش از این نیز از سوی بانک مرکزی انجام شد. این در حالی است که تجربه پیشین نشان داده که به واسطه وجود هیجان کاذب در بازارغیر رسمی، نرخ بازار هدف، نرخ واقعی نیست و نمی‌تواند باشد. نكته ديگر آنكه افزايش بيش از حد قيمت دلار مي‌تواند سياست هدفمندي يارانه كه بر اثر قيمت‌هاي انرژي تعديل شد را خنثي كند. در كنار آن نرخ سود نيز جذابيت خود را از دست دهد.
راه‌حل «اقتصادی»
با توجه به دو استراتژی پیش روی بانک مرکزی برای کنترل بازار و نرخ ارز، حالا که بانک مرکزی قصد افزایش نرخ مرجع ارز را دارد و هنوز در مورد میزان این نرخ اطلاع‌رسانی نشده است؛ کارشناسان از راهکار جایگزینی می گویند که می‌تواند علاوه بر پوشش دادن شکاف میان نرخ ارز مرجع و بازار آزاد و جلوگیری از رانت قیمتی ارز، یارانه ارزی در شرایط فعلی اقتصادی را به صورت بهینه تری تقسیم کند. راه‌حلی که شاید بتوان آن را نوعی از «راه‌حل اقتصادی» نامید.
سیدکمال سید علی معاون پیشین ارزی بانک مرکزی در این باره معتقد است که « بانک مرکزی باید كنترل قيمت ارز را كنار بگذارد و اجازه دهد تمامي كالاها با ارز آزاد وارد شود.» او افزود: «در اين صورت طبيعتا رقابت موجود در بازار، از افزايش نامعقول قيمت‌ها جلوگيري مي‌كند.» به گفته سیدعلی «اگر پس از اجراي چنين سياستي مشاهده شد كه مثلا برخي از انواع دارو به قيمت تمام‌شده بالا وارد بازار مي‌شود، با پرداخت ريالي شفاف از طريق بودجه می‌توان آن را جبران كرد.» او افزود: «اين پرداخت مي‌تواند به واردكننده يا توليدكننده يا مصرف‌كننده صورت بگيرد. اينكه اين پرداخت‌ها به صورت پرداخت مستقيم، يا معافيت مالياتي يا ساير روش‌ها باشد، جزئياتي است كه بسته به شرايط مي‌تواند انتخاب شود.» وی اولين فايده چنين سياستي را «شفاف سازی دريافت اين كمک‌ها » عنوان کرد و گفت: «دريافت‌كننده‌ها و مبلغ دريافتي روشن مي‌شود و در نتيجه پرسش‌گري از دريافت‌ها و پرداخت‌ها و بازخواست از مسوولان آسان‌تر مي‌شود. اين سياست واسطه‌هاي اداري را حذف نمي‌كند؛ ولي با متصل كردن اين دريافت‌ها به تصميمات بودجه‌اي، آنها را در معرض ديد عموم مي‌گذارد.» او افزود:«دومين و مهم‌ترين فايده اين است كه متقاضي ارز انگيزه خواهد داشت كه در مصرف ارز صرفه‌جويي كند.»
موسی غنی نژاد کارشناس اقتصادی نیز در این باره با اشاره به زیان‌های پایین نگه داشتن «دستوری» نرخ مرجع و شکاف میان نرخ بازار رسمی و غیر رسمی افزود:« اگر در سال‌های فراوانی درآمدهای ارزی می‌شد با تثبیت نرخ ارز و واردات گسترده، از افزایش قیمت برخی کالاهای قابل مبادله، به طور موقتی جلو‌گیری کرد، چنین کاری در وضعیت فعلی که با کاهش شدید درآمدهای ارزی مواجه هستیم، امکان‌ناپذیر است.» غنی‌نژاد افزود: «در شرایط تورمی موجود، واردات چند قلم کالای ضروری با نرخ ارز دستوری پایین، تقاضا برای آنها را به شدت بالا خواهد برد و بازار غیر‌رسمی برای آنها شکل خواهد گرفت به طوری که دولت ناگزیر به جیره‌بندی خواهد شد. حال اگر بناست جیره‌بندی صورت گیرد واردات با نرخ ارز پایین یا بالا تفاوتی در اصل ماجرا نخواهد کرد.» وی اضافه کرد: «دولت می‌تواند به جای ارزان‌فروشی ارز که کل اقتصاد را به انحراف و فساد می‌کشاند، به ارزان‌فروشی برخی کالاهای جیره‌بندی‌شده (ضروری) اقدام کند.» او افزود: «زیان این سیاست برای مجموعه اقتصاد ملی بسیار کمتر از جیره بندی ارز دولتی خواهد بود.»
فرخ قبادي اقتصاددان نيز با اشاره به پيامدهاي رانتي وضعيت كنوني پيشنهاد داد:دولت بجاي اصرار بر تامين كالا با ارز ارزان اجازه دهد جريان تجارت روان انجام شود. وي گفت: در كنار اين اقدام مي‌توان براي پوشش آثار تورمي آن از يارانه ريالي استفاده كرد و مابه التفاوت ارز قيمت بازار و نرخ مرجع براي جلوگيري از افزايش قيمت‌ها در اين قالب پرداخت شود. دكتر مسعود نيلي نيز معتقد است: در شرايطي كه محدوديت‌ها، بخش اصلي درآمد كشور را هدف قرار گرفته است دولت بايد تلاش كند منابع خود را با شرايط جديد تقسيم كند.بر اين اساس حركت بايد به گونه اي باشد كه منجر به رشد بخش غير رسمي اقتصاد نشود. فضا سازي براي انجام مبادله بر اساس مكانيزم‌هاي انگيزشي از جمله راهكارهاي مواجهه با اين محدوديت است.مجتبي خسرو تاج رييس پيشين سازمان توسعه تجارت نيز گفت: برخی تاکید دارند برای تک نرخی کردن ارز باید قیمت رسمی را تعدیل کرد اما به محض اینکه چنین کاری صورت گیرد قیمت ارز در بازار آزاد بلافاصله افزایش می‌يابد. او اولويت‌بندي انجام شده از سوي دولت را گرچه اقدامي با نيت درست دانست اما به دليل ضعف‌هاي آماري و شرايطي كه به لحاظ واردات در چند سال گذشته داشتيم امكان شناسايي آن به درستي وجود ندارد.وي گفت: بنابراين بايد مكانيزمي طراحي شود كه ارز به كالاهاي اساسي برسد. كارشناسان معتقدند: اگر بجاي تامين كالاهاي اساسي با ارز ارزان سياست پرداخت يارانه ريالي در دستور كار قرار گيرد مي‌توان زمينه‌اي ايجاد كرد كه يارانه پرداختي نزديك به هدف برخورد كند.

كرمانشاه - فرماندار سنقروكلیایی گفت: در راستای طرح توسعه كشاورزی، 20 طرح كشاورزی و دامپروری با هشت میلیارد و 187 میلیون ریال در این شهرستان به تصویب رسید.

به گزارش خبرنگار ایرنا، 'غلامرضا حیدری' روز دوشنبه در بیست و دومین جلسه طرح توسعه كشاورزی افزود: این طرحها شامل سه مورد احداث باغ و استخر ذخیره آب و 17 مورد احداث جایگاه و خرید دام، توسعه زنبور داری و تجهیز دفاتر تلقیح مصنوعی دام می باشد.

وی با قدردانی از تلاش دست اندركاران اجرای طرح، استفاده از تمامی ظرفیتها و امكانات را برای توسعه شهرستان در بخش كشاورزی و ایجاد اشتغال برای جوانان مورد تاكید قرار داد.

فرماندار سنقروكلیایی با تاكید بر ضرورت اطلاع رسانی استفاده از تسهیلات طرح توسعه كشاورزی گفت: در ماه مبارك رمضان از مبلغین اعزامی به روستاها برای اطلاع رسانی و تشویق روستاییان در خصوص استقبال از طرح توسعه كشاورزی بهره گیری خواهد شد.

نادری افزود: طرح شبنم باید هنگام ثبت سفارش یا بعد از ترخیص کالا از گمرک اجرا شود، پس طرح شبنم ربطی به گمرک ندارد.

وی گفت: البته ممکن است بعضی از بازرگانان قبل از انجام ثبت سفارش اقدام به واردات کالا از طریق مناطق ویژه و آزاد اقتصادی کرده باشند که آنجا قلمرو گمرک نیست و در ضمن تا گرفتن برگه ثبت سفارش نمی‌توانند کالا را به گمرک اظهار کنند.

معاون برنامه‌ریزی و منابع گمرک افزود:‌ چون در مناطق ویژه و آزاد خارج از قلمرو گمرک است، برخی از بازرگانان کالا به این مناطق می‌آورند و بعضی می‌‌خواهند برای واردات به کشور، آن را اظهار کنند، بنابراین باید اقدام به ثبت سفارش نمایند.

نادری تأکید کرد: بازرگانان برای ترخیص کالاها باید برگه ثبت سفارش داشته باشند، تا بتوانند آن را به گمرک اظهار کنند.

تهران- حجم صادرات سیمان و كلینكر در چهار ماه نخست امسال چهارمیلیون و640 هزار و 772 تن بود كه نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 30.18 درصدی را نشان می دهد.

همچنین وزن صادرات سیمان درتیرماه سال جاری ، یك میلیون و 130هزارو 470 تن و حجم صادرات كلینكر نیز افزون بر 163هزار و232 تن بود.

براساس گزارش روز دوشنبه وزارت صنعت ، معدن و تجارت ، وزن توزیع سیمان درتیرماه امسال در مجموع بیش از شش میلیون و368 هزار و 577 تن شد كه نسبت به مدت مشابه سال قبل از رشد چهار درصدی برخوردار است.

یادآور می شود :عراق ، آسیای میانه ، امارات و افغانستان كشورهای هدف صادراتی سیمان در چهارماه نخست امسال بوده اند .

از وقتی قیمت دلار دوباره در مسیر صعود قرار گرفت و به سوی مرز دوهزار تومان حرکت کرد، رایزنی‌ها و پیش‌بینی‌ها در مورد افزایش قیمت ارز مرجع هم آغاز شد.

منتقدان ثبات ارزش ارز مرجع، معتقد هستند که شکاف قیمت در بازار آزاد و رسمی نه فقط مزیتی ندارد بلکه رانت‌های جدید به‌وجود می‌آورد البته بانک مرکزی با وجود این انتقادها، تمایلی به بالا بردن قیمت‌های رسمی نداشت.
وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی تا همین هفته پیش تاکید داشتند که با وجود شکاف قیمتی در دو بازار رسمی و آزاد، برنامه‌ای برای افزایش قیمت ارز مرجع ندارند، اما دلار دو هزار تومانی بالاخره باعث شد متولیان اقتصادی تغییر عقیده بدهند.
قبل از اعلام رسمی چنین تغییر سیاستی، خبرها به سرعت مخابره می‌شد، خبرهایی که از بالا رفتن نرخ ارز مرجع بعد از راه‌اندازی بورس ارز حکایت می‌کرد. اولین تایید رسمی هم از سوی حمید صافدل، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت انجام گرفت. صافدل اعلام کرد، نرخ ارز مرجع، دیگر یک‌هزار و ۲۲۶ تومان نخواهد بود و به زودی بانک مرکزی نرخ ارز جدید مرجع را اعلام می‌کند. او پیش‌بینی کرده بود نرخ جدید ارز نه یک‌هزار و ۲۲۶ تومان فعلی و نه نرخ بازار آزاد است بلکه نرخی بین این دو خواهد بود، بر همین اساس بانک مرکزی در حال جمع‌بندی نهایی به منظور اعلام نرخ جدید ارز مرجع است.
مهر تایید نهایی را هم رئیس کل بانک مرکزی روی خبر افزایش نرخ ارز مرجع زد.
محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی در جمع خبرنگاران با اعلام قطعی شدن تغییر نرخ ارز یک‌هزار و ۲۲۶ تومانی، از اعلام نرخ جدید ارز (تک‌نرخی) تا ۱۰ روز آینده خبر داد و گفت: کمبود ارزی برای تک‌نرخی شدن ارز نداریم.
او درخصوص سیاست تک‌نرخی کردن ارز و اظهارنظرهای فراوانی که این روزها در این زمینه صورت می‌گیرد، گفت: باید اجازه بدهند تا سازمان‌های ذی‌ربط در این زمینه اظهارنظر کنند و نمی‌توان گفت افرادی که از بخش‌های مختلف مانند سازمان غله بیایند در این زمینه سخن بگویند.
رئیس کل بانک مرکزی در ارتباط با برنامه‌های جدید دولت در زمینه ارائه نرخ جدید ارز، گفت: ما در این زمینه اقداماتی را انجام داده‌ایم اما هنوز هیچ کسی نمی‌داند که چه نرخی تعیین شده است.
رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش در این زمینه که اگر ارز تک‌نرخی به زودی اجرا شود، صرافی‌ها این نرخ را خواهند پذیرفت، گفت: این موضوع به صرافی‌ها ارتباطی ندارد. این‌که در گذشته اختلاف قیمت ایجاد شد، باید باتوجه به شرایط و تحولات بین‌المللی آن را در نظر بگیریم. در همین حال، اگر صادرکننده ما ارز را وارد بورس کند و ما هم ارز خود را به بورس عرضه کنیم، آنها مجبور می‌شوند که این رقم را بپذیرند و صرافی‌ها ممکن است با تفاوت یک تومان یا پنج ریال ارز را عرضه کنند.

کسی از نرخ جدید خبر ندارد
بهمنی با تاکید بر این‌که نرخ جدید ارز در زمان معین خود اعلام خواهد شد، در زمینه احتمال شکست این سیاست بانک مرکزی همچون دفعات قبلی، ادامه داد: سیاست
تک نرخی کردن ارز چرا باید شکست بخورد؟
وی تصریح کرد: وقتی ما به اولویت‌های اول و دوم ارز می‌دهیم، خیلی از اولویت‌ها وارد بازار می‌شود اما وقتی ما می‌گوییم خودمان و به هر میزانی که در بورس نیاز داشتند ارز می‌دهیم، قطعا نرخ آزاد کاهش می‌یابد.

مشکلی در تامین ارز نداریم
به گفته بهمنی، دلیلی ندارد که وقتی منابع ارزی کشور مناسب است ما در شرایط تحریمی بخواهیم ارز خود را از دست بدهیم. ما باید فکر کنیم و ممکن است لازم باشد مدت طولانی با این ارز کشور را اداره کنیم. وی با بیان این‌که لزومی ندارد در این شرایط ما برای هر کالایی ارز بدهیم، گفت: بعید می‌دانم شرایط سال گذشته و نوسانات قیمت بازار ارز در سال گذشته دوباره تکرار شود.

تابع تصمیمات اکثریت هستیم
رئیس کل بانک مرکزی که از سال گذشته میلی به بورس ارز نشان نمی‌داد و در صف مخالفان بود، درخصوص راه‌اندازی این بازار گفت: ما تابع تصمیم‌های اکثریت هستیم که در شورا و جلسات گرفته می‌شود.
وی افزود: ما برای واردات چند قلم کالا مثل گندم و جو نباید همان ارزی را بدهیم که بقیه کالاها مانند خودرو خواهان آن هستند. ما نمی‌خواهیم که قیمت نان، گوشت یا مرغ را بالا ببریم.
البته بهمنی در شرایطی از خداحافظی رسمی دلار یک‌هزار و ۲۲۶ تومانی و بی‌خبر بودن همه از نرخ‌های جدید خبر داد که از هفته گذشته پیش‌بینی‌ها در این خصوص از قیمت یک‌هزار و ۵۰۰ تا یک‌هزار و ۶۰۰ تومان برای دلار خبر می‌داد.

بازار آزاد به کدام راه می‌رود؟
اما پرسش اساسی این است که وضعیت بازار آزاد با رشد قیمت ارز مرجع چگونه خواهد بود؟
عبدالرضا امیرتاش، کارشناس اقتصادی با بیان این‌که تک نرخی شدن بازار نرخ ارز به نفع اقتصاد کشور خواهد بود، به خبرنگار ما گفت: به دلیل این‌که قیمت بازار آزاد ارز براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و با توجه به این‌که ارز با نرخ مرجع هم به بخش‌های دارای اولویت پرداخت می‌شود، به نظر نمی‌رسد که افزایش این نرخ روی بازار آزاد تاثیرگذار باشد.
او معتقد است: اگر نرخ ارز مرجع افزایش یابد، این امر فقط روی هزینه‌های تولید و تورم در کشور تاثیر خواهد داشت و بعید است که تاثیری بر بازار آزاد ارز داشته باشد.
وی با اشاره به این‌که عامل روانی یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت‌ها در بازار ارز است، گفت: به‌طور مثال بعد از حذف ارز مسافرتی، نرخ‌ها روند صعودی به خود گرفت، در حالی‌که قیمت ارز تا مدت‌ها ثابت مانده بود و دلیلی برای گران شدن نداشت.
امیرتاش تصریح کرد: با وجود این‌که میزان ارز مسافرتی، رقم قابل توجهی نیست اما حذف آن عامل روانی برای افزایش قیمت‌ها در بازار بود. این کارشناس اقتصادی درخصوص ایجاد بورس ارز و تاثیر آن بر قیمت‌ها در بازار آزاد ارز گفت: با توجه به این‌که هنوز ماهیت بورس ارز مشخص نیست، بنابراین نمی‌توان پیش‌بینی کرد که این بازار چه تاثیری روی قیمت‌ها خواهد داشت.
او معتقد است: باید مکانیزم‌ها مشخص گردد تا معلوم شود که اثر ایجاد بورس ارز در بازار و قیمت‌ها چگونه خواهد بود.

ارز باید زودتر تک‌نرخی می‌شد
حیدر مستخدمین‌حسینی، مدیرعامل موسسه اعتباری توسعه، تک‌نرخی شدن نرخ ارز از سوی دولت و حذف ارز دولتی را ضمن به همراه داشتن اقتصاد سالم، باعث از بین بردن رانت‌ها و فسادها دانست و گفت:
تک نرخی شدن نرخ ارز باید همراه با هدفمندی یارانه‌ها اجرایی می‌شد اما به فراموشی سپرده شد و در این بین اختلاف نرخ ارز مرجع با نرخ بازار مشکلاتی را به‌وجود آورد.
وی با بیان این که سال‌هاست نرخ ارز واقعی را شاهد نبوده‌ایم، گفت: از سال ۸۹ فرآیند اقتصادی به گونه‌ای شد که باید سیاست مناسبی برای ارز پیش‌بینی می‌کردیم اما این کار انجام نشد و موجب شد که اقتصاد کشور با دو نرخی و سه نرخی بودن ارز مواجه شود و دراین بین هزینه‌های زیادی پرداخت شد.
حسینی افزود: در اقتصاد تک‌نرخی قیمت ارز، رانت و فساد دیگر جایگاهی ندارد و کمتر کارشناس اقتصادی را سراغ داریم که به تک نرخی بودن ارز اعتقاد نداشته باشد.
مدیرعامل موسسه اعتباری توسعه خاطرنشان کرد که ارز تک نرخی سلامت اقتصادی ما را نشان خواهد داد و در کنار آن می‌توانیم به گونه‌ای دیگر و با مکانیزم شفاف، تولیدکنندگان و صادرکنندگان متقاضی ارز ارزان‌ را حمایت کنیم.
وی گفت: در این راستا بانک مرکزی می‌تواند برای حمایت از صادرکنندگان و تولیدکنندگان مابه‌التفاوت نرخ ارز دولتی را به صورت ریال به آنها بدهد؛ چون در این بین برخی از صادرکنندگان و همچنین تولیدکنندگان از اختلاف قیمت ارز دولتی با ارز آزاد سوء‌استفاده کرده و گاهی با تبانی با خریداران در خارج از کشور، قیمت ارائه شده را بالاتر عنوان کرده‌اند تا مابه التفاوت آن را به صورت ارز دولتی دریافت کنند.
وی گفت: بانک مرکزی می‌تواند با نظارت دقیق در این حوزه، ضمن ارائه یک ارز تک نرخی جلوی این‌گونه سوء‌استفاده‌ها را گرفته و به نفع مصرف‌کنندگان و اقتصاد کشور فعالیت کنند.

راه‌اندازی بورس ارز ضرورت نظام ارزی کشور
از دیدگاه یکی از کارشناسان اقتصادی هم، راه‌اندازی بورس ارز برای نظام ارزی کشور یک ضرورت به‌شمار می‌آید.
محمد کهن‌دل با اشاره به انواع نظام ارزی در اقتصاد، تاکید کرد: به‌طور کلی در اقتصاد سه نوع نظام ارزی شامل نظام‌های ثابت قابل تبدیل، ثابت غیرقابل تبدیل و شناور وجود دارد که هیچ‌یک از آنها برتری نسبت به یکدیگر ندارند و فقط با توجه به شرایط اقتصادی هر کشور ارائه می‌شوند.
وی نظام ارزی کشور را برخلاف برخی تصورات، شناور ندانست و افزود: در نظام ارزی شناور، دولت در تعیین نرخ ارز و تخصیص آن هیچ نقشی ندارد، ارز را سهمیه‌بندی نکرده و در اختیار بخش‌های مختلف قرار نمی‌دهد؛ از این‌رو این بازار به‌طور خودکار به صورت بورس ارز است و نیازی به ایجاد آن ندارد.
این اقتصاد‌دان با تشریح نظام ارزی ثابت قابل تبدیل، تصریح کرد: در این نظام افراد می‌توانند ارز خود را از کشور خارج یا به آن وارد کنند؛ ضمن این‌که دولت نرخ را حدود قیمت واقعی ارز تعیین می‌کند و با طراحی مکانیزمی، در صورت بالا‌رفتن قیمت ارز با تزریق ارز به بازار و با کاهش قیمت از طریق خرید و افزایش تقاضای ارز، تعادل را به بازار بازمی‌گرداند.
کهن‌دل معتقد است: در شرایط فعلی اقتصاد کشور، باید یک نظام ارز ثابت قابل تبدیل همراه با راه‌اندازی بورس ارز آزاد در دستورکار قرار گیرد.
وی راه‌اندازی بورس ارز آزاد را برای جلوگیری از ایجاد فساد و رانت ضروری دانست و افزود: ارز باید در ملا عام، مکانی خاص و قابل دسترس برای همگان و نیز کاملا شفاف خرید و فروش شود که اگر قرار است دولت برای تعادل بازار خرید و فروش ارز انجام دهد؛ باید همگان از آن مطلع باشند.

دنياي اقتصاد- ريیس کل بانک مرکزی از افزایش نرخ ارز مرجع «حداکثر تا 10 روز آینده» خبر داد؛ به گفته محمود بهمنی نرخ جدید ارز مرجع «هنوز مشخص نیست»، اما بانک مرکزی با توجه به تحولات بین‌المللی، به دنبال افزایش قیمت ارز مرجع است؛ ريیس کل بانک مرکزی بارها عنوان کرده بود که «هیچ نرخی را در بازار به رسمیت نمی‌شناسد و تنها نرخ رسمی که بانک مرکزی اعلام می‌کند از منظر وی ، نرخ رسمی است.» اما به نظر می‌رسد با این اظهارات جدید، نوعی چرخش در مواضع ريیس کل بانک مرکزی اتفاق افتاده است. گویا بانک مرکزی خود را برای تبعات چنین تصمیمی نیز آماده کرده است؛ چرا که بهمنی در پاسخ به این موضوع که «آیا صرافی‌ها به این نرخ جدید تن خواهند داد یا خیر؟» با اشاره به راه‌اندازی «بورس ارز» گفته است که «اگر صادرکننده‌ها ارز را در بورس عرضه کنند و بانک مرکزی هم ارز خود را به بورس بدهد صرافی‌ها مجبور می‌شوند که این رقم را بپذیرند.» این در حالی است که نزدیک به 6 ماه پیش قیمت 1226 تومانی برای دلار «تک نرخی شده» اعلام شد و قرار بود که بر اساس این قیمت، دلار در اختیار واردکنندگان قرار گیرد، اما با گذشت نزدیک به 6 ماه از آن زمان، حالا ارز مورد نیاز برای واردات، در 10 اولویت به واردکنندگان اختصاص پیدا می‌کند و انتقادهایی را هم در پی داشته است.

ريیس کل بانک مرکزی خبر داد
اعلام قیمت جدید ارز مرجع تا 10 روز آینده
گروه بازار پول- ريیس کل بانک مرکزی با اعلام قطعی شدن تغییر نرخ ارز 1226 تومانی، از اعلام نرخ جدید ارز (تک نرخی) «حداکثر تا 10 روز آینده» خبر داده است.
محمود بهمنی این موضوع را شامگاه شنبه در جمع خبرنگاران اعلام کرد. پیش از این ريیس کل بانک مرکزی اعلام کرده بود که «هیچ قیمتی را برای ارز به جز نرخ مرجع به رسمیت نمی‌شناسد.» بر این اساس بود که بانک مرکزی هیچ‌گاه زیر بار ارز سه نرخی مورد پیشنهاد مجلس برای اختصاص به کالاهای وارداتی نرفت. اما حالا با چرخش از مواضع قبلی، ريیس کل بانک مرکزی از افزایش نرخ جدید ارز تک‌نرخی حداکثر تا 10 روز آینده سخن گفته است.
نرخ جدید ارز مشخص نیست
محمود بهمنی در بخش دیگری از اظهارات خود در پاسخ به این سوال که چه نرخی قرار است به جای ارز 1226 تومانی ارائه شود گفت: ما در این زمینه اقداماتی را انجام داده‌ایم؛ ولی هنوز کسی نمی‌داند که چه نرخی تعیین شده است. وی در خصوص سیاست تک نرخی کردن ارز و اظهارنظرهای فراوانی که این روزها در این زمینه صورت می‌گیرد، گفت: باید اجازه بدهند تا سازمان‌های ذی‌ربط در این زمینه اظهارنظر کنند و نمی‌توان گفت که کسانی از بخش‌های مختلف مانند سازمان غله بیایند، در این زمینه سخن بگویند.
چرا باید شکست بخوریم؟
بهمنی با تاکید بر اینکه نرخ جدید ارز در زمان معین خود اعلام خواهد شد، در زمینه احتمال شکست این سیاست بانک مرکزی همچون دفعات قبلی، ادامه داد: سیاست تک نرخی کردن ارز چرا باید شکست بخورد؟ وی تصریح کرد: وقتی ما به اولویت‌های اول و دوم ارز می‌دهیم، خیلی از اولویت‌ها وارد بازار می‌شود ولی وقتی ما می‌گوییم خودمان می‌دهیم و هر میزان که در بورس نیاز داشتند، قطعا نرخ آزاد کاهش می‌یابد. ريیس کل بانک مرکزی در پاسخ به سوال دیگري در ارتباط با اینکه آیا اعمال سیاست اولویت‌بندی در ارائه ارز به معنای مشکل در تامین یا ذخایر ارزی است؟ گفت: ما در این زمینه مشکلی نداریم. به گفته بهمنی، دلیلی ندارد که وقتی منابع ارزی کشور مناسب است ما در شرایط تحریمی بخواهیم ارز خود را از دست بدهیم. ما باید فکر کنیم ممکن است مدت طولانی بخواهیم با این ارز کشور را اداره کنیم و ممکن است برای اینکه یک مدتی بخواهیم قیمت را خیلی کاهش دهیم، این کار را انجام دهیم، پس این کار درست نیست. وی با بیان اینکه لزومی ندارد در این شرایط ما برای هر کالایی ارز بدهیم، در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است شرایط سال گذشته و نوسانات قیمت بازار ارز در سال گذشته دوباره تکرار شود؟ خاطر نشان کرد: من بعید می‌دانم.
در مورد بورس ارز تابع نظر اکثریت هستیم
چندی پیش اعلام شد که بورس ارز به دستور مستقیم ريیس‌جمهور راه‌اندازی می‌شود. این در حالی است که پیش از این ريیس کل بانک مرکزی با این کار مخالف بود. اما این بار بهمنی در پاسخ به سوالی در ارتباط با اینکه آیا شما موافق راه‌اندازی بورس ارز هستید و در این باره اختلاف نظری با وزارت امور اقتصادی و دارایی ندارید؟ تصریح کرد: «ما تابع تصمیمات اکثریت هستیم و در شورا و جلسات گرفته می‌شود. » شاید بتوان این اظهار نظر ريیس کل بانک مرکزی را به نوعی اوج اختلاف نظر دولت و بانک مرکزی، به ویژه در مورد بورس ارز تحلیل کرد.
تغییر نرخ ارز مرجع به صرافان ربطی ندارد
ريیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه یا ما باید مابه‌التفاوت ارز ۱۲۲۶ تومانی را به برخی اقلام مانند گندم و جو بدهیم و نباید برای چند قلم کالای مهم تر همان ارزی را بدهیم که می‌خواهیم به سایر کالاها نیز بدهیم، توضیح داد: ما برای واردات چهار- پنج قلم کالا مثل گندم و جو نباید همان ارز را بدهیم که همه کالاها مثل خودرو می‌خواهند بگیرند. ما نمی‌خواهیم که قیمت نان یا گوشت یا مرغ را بالا ببریم و اینها چهار- پنج کالای اساسی هستند که در واردات آنها می‌توانیم به واردکننده کمک کنیم تا یک مدت فرآیند ذخیره‌سازی ما کامل شود و آن وقت این ملاحظه را حذف می‌کنیم.
ريیس کل بانک مرکزی در پاسخ به سوال دیگر در این زمینه که اگر ارز تک نرخی به زودی اجرا شود، صرافی‌ها زیر بار این نرخ خواهند رفت؟ گفت: این موضوع به صرافی‌ها ارتباطی ندارد. اینکه در گذشته اختلاف قیمت ایجاد شد، باید شرایط تحولات بین‌المللی را نیز در نظر بگیریم.
در همین حال، اگر صادرکننده ما ارز را در بورس بیاورد و ما هم ارز خود را به بورس بدهیم آنها مجبور می‌شوند که این رقم را بپذیرند و صرافی‌ها ممکن است با تفاوت یک تومان یا پنج ریال ارز را عرضه کنند.